Column: Escalerende taal van politici raakt boeren diep

Een politicus, die onze ondernemers schoffeerde met het verkondigen van onwaarheden, deed naar ons toe een boekje open. „Wij hebben escalerend taalgebruik nodig om ons punt op de agenda te krijgen. Voor een politicus is het belangrijker dat een punt op de agenda komt, dan dat het inhoudelijk klopt.” De nieuwe bestuurscultuur waar wij zo op hoopten, lijkt helaas nog ver weg.

Sinds enkele jaren vliegt het escalerende taalgebruik de agrarische ondernemers om de oren. „De natuur staat op omvallen door stikstof.” Wij hebben het de vertrekkende minister van Natuur & Stikstof vaak horen zeggen richting de landbouw. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Greenpeace zich naar de rechtbank haastte met de hoop nog op tijd te zijn om de omvallende natuur te redden. De rechter wees alle vorderingen van Greenpeace echter af. Dat de natuur op omvallen staat, kon niet hard worden gemaakt.

Bij escalerend woordgebruik wordt zorgvuldig gezocht naar de kleur van woorden

Bij escalerend woordgebruik wordt zorgvuldig gezocht naar de kleur van woorden. Het negatieve etiket ‘piekbelaster’ werd geplakt op nogal wat kleinere gezinsbedrijven. Deze bedrijven, die dichtbij de natuur liggen, bleven kleiner omdat ze vaak al veel langer weinig mogelijkheden hadden om te groeien.

Deze lelijke term doet echter vermoeden alsof deze familiebedrijven half Nederland onder de stikstof hebben bedolven. De positieve term ‘natuurherstel’ plakte de overheid genoeglijk op al haar eigen maatregelen en activiteiten. Als het om ‘natuurherstel’ gaat, is het per definitie uitstekend. Het is niet de inhoud, maar de kleur van de woorden die ertoe doet.

Het is niet de inhoud, maar de kleur van de woorden die ertoe doet

Escalerende en gekleurde taal wordt niet alleen gebruikt bij de landbouw. Dit zagen we ook bij corona, het toeslagenschandaal en de mijnbouwbouwschade in Groningen, om enkele voorbeelden te noemen. We hebben gezien waartoe dit heeft geleid bij de verkiezingen. Verlies van draagvlak bij de bevolking voor dat beleid.

De nieuwe coalitie heeft ambitieuze plannen. Hoop, lef en trots is de titel van haar hoofdlijnenakkoord. Het woord ‘nieuwe bestuurscultuur’ valt vaker. Geen Haagse achterbakse spelletjes meer, maar oog voor de noden van de bevolking. O ja, en de publieke media moeten ook worden hervormd, want die zitten teveel in de groef van de oude Haagse bestuurscultuur. Een nieuwe bestuurscultuur klinkt ons als muziek in onze oren: gedegen beleid op basis van gezamenlijkheid, draagvlak en inhoud.

Wij willen de nieuwe coalitiepartijen adviseren de nieuwe bestuurscultuur bij zichzelf te laten beginnen en snel te stoppen met escalerend taalgebruik. Anders komt er van die nieuwe bestuurscultuur niets terecht.