Ceva › Mycoplasma aanpak start bij een goed management van de gelten | Pigbusiness.nl

Mycoplasma aanpak start bij een goed management van de gelten

Mycoplasma hyopneumoniae (M. hyo) is één van de meest voorkomende luchtweginfecties bij varkens. Deze bacterie veroorzaakt enzoötische pneumonie, een chronische ademhalingsziekte die leidt tot verminderde productiviteit en hogere behandelingskosten, wat een negatieve invloed heeft op de winstgevendheid van het varkensbedrijf. Een goede kennis van de M. hyo infectiedynamiek op een varkensbedrijf is noodzakelijk voor het ontwikkelen van een goede preventiestrategie. Hoewel de klinische verschijnselen vooral bij vleesvarkens tot uiting komen, hebben gelten een sleutelrol in de verspreiding van M. hyo op het varkensbedrijf.

Gelten hebben sleutelrol in de verspreiding van M. hyo

De verspreiding van M. hyo op een varkensbedrijf wordt sterk beïnvloed door de gezondheidsstatus van de gelten en zeugen. In bedrijven waar M. hyo aanwezig is blijft de infectie bestaan door de voortdurende introductie van nieuwe, niet-geïnfecteerde gelten. Deze gelten kunnen besmet raken door contact met geïnfecteerde zeugen. Bij de geboorte zijn biggen vrij van M. hyo, maar geïnfecteerde gelten die de bacterie uitscheiden kunnen tijdens het werpen of tijdens de zoogperiode de biggen besmetten.

Gelten zijn bijna 11 keer vaker besmet met M. hyo dan oudere zeugen en vormen dus een belangrijke bron van besmetting voor biggen. Bovendien kunnen besmette gelten de M. hyo tot 200 dagen na infectie uitscheiden. Biggen van eersteworpszeugen hebben dus een grotere kans om tijdens de kraamhokperiode besmet te raken met M. hyo. Hoe meer biggen rond het spenen besmet zijn, hoe meer longletsels er later in het slachthuis worden waargenomen. ⁽¹⁾

Om een betere longgezondheid en minder longletsels bij de slacht te krijgen, is het belangrijk om te focussen op de acclimatisatie van gelten. Een goed acclimatisatieprogramma vermindert de uitscheiding van M. hyo tijdens de eerste lactatie, waardoor minder biggen besmet raken en ademhalingsproblemen ten gevolge van M. hyo bij vleesvarkens afnemen. Het ontbreken van een acclimatisatieprogramma voor gelten is een bewezen risicofactor voor het voorkomen van M. hyo. Een enquête in Europa toonde aan dat 75% van de varkenshouders een acclimatisatieprogramma toepast, maar slechts 20% controleert het effect ervan effectief. ⁽²⁾ Er is dus nog verbetering mogelijk.

Vaccineer en acclimatiseer de gelten

Het is cruciaal om de M. hyo status van zowel de zeugenstapel als de inkomende gelten te kennen. Dit kan worden vastgesteld door antistofbepaling in het bloed en door het aantonen van de M. hyo bacterie in tracheobronchiale swabs (TBS) door middel van PCR-onderzoek. Met deze informatie kunnen de juiste maatregelen worden genomen om de gelten goed voor te bereiden op hun introductie in de zeugenstapel.

Vaccinatie is de meest gebruikte methode om varkens te beschermen tegen M. hyo. Een correcte vaccinatie van gelten voordat ze aan de zeugenstapel worden toegevoegd, is essentieel voor de stabiliteit van M. hyo. Dit zorgt ervoor dat de gelten zelf gezond blijven en vermindert de bacteriële belasting in de luchtwegen, waardoor de kans op overdracht tussen gelten, zeugen en biggen afneemt. Gelten worden vaak slechts één keer gevaccineerd tijdens de opfokperiode vanwege het gemak en de vele andere vaccinaties die nodig zijn. Maar juist meerdere vaccinaties tegen M. hyo kunnen een boostereffect hebben, een extra oppepper van het immuniteitssysteem. Een studie toonde aan dat gelten die minstens twee keer gevaccineerd worden, een significante daling van de M. hyo infectiedruk laten zien. ⁽³⁾ Uit een andere studie bleek dat drie vaccinaties van de gelten de bacteriële belasting verminderde en zorgde voor minder longletsels bij de vleesvarkens. ⁽⁴⁾

Naast vaccinatie is een voldoende lange quarantaineperiode voor inkomende gelten noodzakelijk. Op sommige bedrijven worden gelten blootgesteld aan M. hyo door ze in contact te brengen met dieren die potentieel M. hyo uitscheiden. Hou er daarbij rekening mee dat M. hyo tot 200 dagen na infectie kan worden uitgescheiden. Voor het verhuizen van de gelten naar de zeugenstapel kan je het effect van de acclimatisatiestrategieën controleren door middel van antistofbepaling en PCR-analyse. Verder is het belangrijk om te streven naar een evenwichtige pariteitsverdeling in de zeugenstapel om de gezondheid van de kudde te waarborgen. Een hoog vervangingspercentage kan leiden tot instabiliteit van M. hyo.

Conclusie

Een goede M. hyo controle start bij een goede vaccinatie- en acclimatisatiestrategie voor de gelten. Vaccineer gelten voor de introductie in de zeugenstapel minstens 3 keer tegen M. hyo, een eerste keer als big en vervolgens minstens 2 keer voor de introductie in de zeugenstapel. Zo beperk je de overdracht van M. hyo van gelten en zeugen naar de biggen. Deze maatregelen, aangevuld met biggenvaccinatie en een optimaal management en huisvesting zorgt voor minder hoest en minder longletsels ten gevolge van M. hyo en heeft een gunstig effect op de prestaties van de vleesvarkens.

Bronnen

Fano et al. (2007). Effect of Mycoplasma hyopneumoniae colonization at weaning on disease severity in growing pigs. Can J Vet Res. 2007 Jul;71(3):195-200.
Garza-Moreno et al. (2017). Survey on Mycoplasma hyopneumoniae gilt acclimation practices in Europe. Porcine Health Manag. 2017 Aug 21;3:21.
Garza-Moreno et al. (2019). Comparison of vaccination protocols against Mycoplasma hyopneumoniae during the gilt acclimation period. Vet Microbiol. 2019 Feb;229:7-13.
Betlach et al. (2021). Effect of multiple vaccinations on transmission and degree of Mycoplasma hyopneumoniae infection in gilts. Vaccine, 2021, Nr 4, p. 767-774.