Grote supermarkten nodig voor slagen van regeneratieve landbouw

Volgens een rapport van ABN AMRO moeten boeren bij de transitie naar een regeneratieve landbouw financiële armslag hebben om het roer om te kunnen gooien. ‘Om meer boeren om te kunnen laten omschakelen zijn ook de grote levensmiddelenproducenten en supermarkten nodig. Zodra deze partijen bereid zijn om een eerlijke prijs te betalen waarin de impact op de omgeving is meegenomen, kan de transitie naar regeneratieve landbouw serieus gaan versnellen.’

Kleinere volumes

Naast een meerprijs kunnen de afnemers nog meer voor boeren in transitie betekenen, stelt ABN AMRO. ‘Door bijvoorbeeld de kwaliteit van regeneratieve producten beter te leren waarderen en mee te bewegen met het veranderende aanbod van de boer. Dat betekent bijvoorbeeld dat afnemers bereid zijn om kleinere volumes af te nemen, meer variatie in de gewassen accepteren en soms optisch minder aantrekkelijke producten toelaten. Het zou de productie helpen opschalen.’

Korte keten

Omdat dit nog niet altijd gebeurt kiezen transitieboeren vaak voor de korte keten, constateert de bank. In 2023 deden bijna 8000 boeren dit. ‘Zij leveren aan maaltijdboxen, horeca of zorginstellingen in de regio. Ook rechtstreeks aan consumenten leveren wordt steeds gangbaarder’, meldt de bank. ‘In dit verband zijn tal van initiatieven gestart, zoals Herenboeren, Boerderij Bodemzicht, Rechtstreex, Boerschappen, Local2Local, Aardpeer en Lenteland.’

De rol van banken

Ook banken spelen in de transitie een belangrijke rol, onderschrijft ABN AMRO. ‘Moderne technieken blijven van belang en kunnen een belangrijke functie vervullen op het landbouwbedrijf van de toekomst. Nieuwe kennis en hoogtechnologische innovaties, zoals smart farming, precisielandbouw en robotica, kunnen worden afgestemd op de natuurlijke methoden en dienstbaar zijn aan een regeneratieve transitie. Zo kunnen banken boeren ondersteunen met passende financiële oplossingen waarbij de aflossingen bijvoorbeeld een aantal jaar worden opgeschort.’

Afnamecontracten retailers

Om de risico’s te verdelen kunnen banken kiezen voor samenwerking met andere spelers, publiek‑private constructies en combinaties van funding, bijvoorbeeld met afnamecontracten met retailers of met verzekeraars. ‘Denk bijvoorbeeld aan een verzekeringsmodel om de financiële risico’s te beperken tijdens de overgang naar regeneratieve landbouwpraktijken.’

Ecologische weerbaarheid

De markt is volop in beweging om ecologische weerbaarheid inzichtelijk te maken voor individuele boerenbedrijven, signaleert ABN AMRO. ‘Voorbeelden zijn initiatieven als de Open Bodem Index, de Boerenwijzer van Wij.land of de ‘Biodiversiteitsmonitor’ voor melkveehouders en akkerbouwers. Dit laatste instrument, ontwikkeld door onder meer het World Wide Fund for Nature (WWF), Rabobank en Friesland Campina, helpt boeren gericht investeren in biodiversiteit en de resultaten ervan te meten en te monitoren.’

Nationaal Groeifonds

Ook de Nederlandse overheid speelt een rol, aldus ABN AMRO. ‘Het Rijk investeert met het Nationaal Groeifonds meer dan 100 miljoen euro in het programma ReGeNL, waarin de combinatie van voedselproductie en natuurherstel centraal staat.’