‘We zorgen voor bewustwording bij buitenvarkenshouders op de risico’s van ziektes’

De vereniging heeft ambitieuze plannen om de buitenvarkenshouderij te professionaliseren. In de buitenvarkenshouderij lopen varkens vrij rond op een onverharde ondergrond, waardoor ze natuurlijk gedrag zoals wroeten kunnen vertonen. Maar de huidige wetgeving beschouwt het varken als een staldier, wat leidt tot knelpunten voor buitenvarkenshouders. Voorzitter Geert van der Veer streeft er met de vereniging naar om een wettelijk kader te realiseren dat specifiek gericht is op de buitenvarkenshouderij.

Onderzoek vogelgriep en varkens

Een belangrijk motief voor de oprichting van de vereniging was het bevorderen van het belang van ziektepreventie binnen de sector. Van der Veer: „Als vereniging ondersteunen we onze leden bij de bewustwording van het risico op insluipen van ziekten.” De vereniging streeft er volgens de voorzitter naar om zich zo goed mogelijk voor te bereiden op Afrikaanse varkenspest. Zo heeft de vereniging in samenwerking met de POV de AVP-scan ontwikkeld en een noodplan in geval van een AVP-uitbraak.

Daarnaast spoort de vereniging leden aan om deel te nemen aan onderzoek van de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD). Zo werken buitenvarkenshouders en de GD aan een onderzoek naar de relatie tussen vogelgriep en varkens. Op buitenvarkensbedrijven wordt door middel van speekselonderzoek op opgehangen touwen vastgesteld of er sporen van vogelgriep of andere ziekten aanwezig zijn.

Ontstaan vanuit Green Deals

De vereniging is voortgekomen uit de Green Deals Weidevarkens en Natuurinclusief Grondgebruik, een initiatief van Herenboer Geert van der Veer en weidevarkenhouder Ben Bruurs. Tussen 2017 en 2022 werd in deze Green Deals onderzocht welke impact wet- en regelgeving heeft op de buitenvarkenshouderij. Het doel van de Green Deals was het wegnemen van knelpunten voor buitenvarkenshouders.

Gedurende dit traject werden buitenvarkenshouders op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. Dit leidde uiteindelijk tot de oprichting van de werkgroep Professionalisering Buitenvarkenshouderij, die op 20 juni 2023 werd omgezet in de Vereniging Buitenvarkenshouderij. De oprichting ontstond, omdat de werkgroep een breed draagvlak constateerde onder buitenvarkenshouders, overheden en belangenorganisaties.

Overbruggen bestaande verenigingen

De Vereniging Buitenvarkenshouderij moet het gat dichten tussen bestaande verenigingen voor hobby- en biologische varkenshouders. Van der Veer benadrukt dat de vereniging zich richt op ondernemers:

„De varkens moeten het grootste deel van hun leven op een onverharde ondergrond doorbrengen en natuurlijk gedrag vertonen. Dit moet op een rendabele manier gebeuren, zodat de houder er een boterham mee kan verdienen.”

Toekomst en groei

Om tot daadwerkelijke verbeteringen te komen, gaat de vereniging het gesprek aan met belanghebbende partijen. De prioriteit ligt bij het creëren van bewustwording over de noodzaak van gesprekken en samenwerking. Van der Veer is tevreden over de vooruitgang. „Als vereniging zetten we stappen, en ik ben dankbaar dat ik daar als voorzitter een bijdrage aan mag leveren.”

Op de vraag of de omstandigheden voor de buitenvarkenshouderij significant zullen verbeteren door de oprichting van de vereniging, reageert Van der Veer lachend: „Beloften kunnen we niet doen, maar we kunnen wel heel hard werken.”