Aantal stalbranden gelijk gebleven met vorig jaar

Ondanks het gelijk blijven van aantal stalbranden ligt het aantal omgekomen dieren helaas dan in 2023. Dat komt omdat er in 2024 relatief meer branden bij pluimveebedrijven waren. Zo valt ook in een Kamerbrief te lezen die minister Wiersma vandaag over haar aanpak van stalbranden heeft verstuurd.

Falende elektra

Net als voorgaande jaren zijn de belangrijkste oorzaken van brand falende elektra en werkzaamheden, blijkt uit de Risicomonitor Stalbranden. In bijna de helft van de gevallen is de oorzaak onbekend, omdat de stal zodanig is beschadigd dat de precieze oorzaak niet meer te achterhalen valt. Nieuwe belangrijke ontwikkelingen op boerenbedrijven zoals bijvoorbeeld zonnepanelen en luchtwassers, leveren extra risicocomponenten op voor de ondernemers. Elektra-keuringen, betere isolatiematerialen en scheiding van technische ruimte en de leefruimte van dieren worden veelal toegepast door veehouders.

Brandveiligheid verbeteren

LTO meldt - naast brancheorganisaties, Dierenbescherming, verzekeraars en brandweer - samen met boeren te werken aan het verminderen van het aantal branden. ‘Zo zijn de afgelopen jaren bovenwettelijke eisen opgenomen in de private kwaliteitsschema’s om het aantal stalbranden te verminderen. Een belangrijk element daarbij is elektra-keuring die in de kwaliteitsschema’s van de pluimveehouderij, varkenshouderij en kalverhouderij al verplicht is gesteld. In de praktijk zien we dat de elektra-keuring kan leiden tot minder risico’s en de verwachting is dat dit bijdraagt aan een afname van het aantal stalbranden. De meeste verzekeraars eisen een dergelijke keuring voor het kunnen afsluiten van een verzekering.’

Kamerbrief Wiersma

Minister Wiersma wil de brandveiligheid op veehouderijbedrijven onder meer verbeteren door samen met het VvV te bekijken op welke wijze de risicomonitor verder uitgebreid kan worden. Zo laat zij in de Kamerbrief van vandaag weten. Zij verwijst ook naar een verkenning die loopt naar het aanpassen van de grenswaarde voor de omvang van een brandcompartiment in het dierenverblijf bij nieuwe en te verbouwen stallen. Deze is nu maximaal 2.500 m2. ‘Als er een brand uitbreekt in een stal met grote brandcompartimenten is de kans op veel dierlijke slachtoffers groot. Een aanpassing zou dat risico kunnen verkleinen.’

Motie Graus

Wiersma gaat in haar brief ook in op de motie van Graus (PVV) waarin hij de regering verzoekt om een pilot met de Stable Safe-systemen en valwanden waardoor dieren kunnen vluchten in plaats van stikken.

Valwanden

Daarbij concludeert de WUR op basis van een integrale analyse dat valwanden in de meeste gevallen geen of onvoldoende mogelijkheid bieden voor dieren om te vluchten. Het realiseren van valwanden is daarnaast volgens WUR niet of maar beperkt mogelijk bij bestaande stallen. ‘Wel kunnen valwanden het klimaat in dierruimten die naast een ruimte waar brand is liggen, voor korte tijd verbeteren. In zeer specifieke situaties is het daardoor mogelijk dat het klimaat voor de dieren in een ander compartiment dan daar waar de brand is voor langere tijd leefbaar blijft. Echter kan dit ook worden gerealiseerd op minder complexe en kostbare manieren zonder een valwanden systeem, bijvoorbeeld via ramen, schuifdeuren of met rookafvoer via het dak.’

Stable Safe-systeem

Ten aanzien van het Stable Safe systeem concludeert WUR dat, ondanks dat het systeem mogelijkheden creëert voor dieren om te vluchten, landbouwhuisdieren bij brand over het algemeen niet zelfredzaam zijn en niet zelfstandig kunnen vluchten. Het openklappen van de hokafscheiding zal daardoor niet leiden tot minder dierlijke slachtoffers. Daarnaast kan de inzet van hulpdiensten worden belemmerd als dieren los door het stalgebouw lopen.

Beperkt effect

WUR concludeert tot slot voor beide systemen dat deze naar verwachting slechts een beperkt effect zullen hebben op het verminderen van dierlijke slachtoffers als gevolg van brand, omdat landbouwhuisdieren over het algemeen niet zelfredzaam zijn en niet gaan vluchten bij brand.