Breuk coalitie: LTO teleurgesteld, dramatisch volgens Agractie, NMV vindt het jammer, FDF minder rouwig

Volgens NAJK betekent het klappen van de coalitie dat er nog steeds onduidelijkheid blijft voor jonge boeren. „Jonge boeren en tuinders staan na zes jaar stilstand nog steeds met lege handen. De puinhoop is compleet", aldus Roy Meijer, voorzitter NAJK.

Volgens NAJK is opnieuw gebleken dat de politiek vooral met zichzelf bezig is, en niet met de uitdagingen waar dit land voor staat. NAJK vindt dit onverantwoord. Jonge boeren weten volgens de organisatie nog steeds niet waarin ze moeten investeren, aan welke regels ze moeten voldoen, op welke juridische zekerheid zij kunnen bouwen, en hoe zij hun bedrijf moeten inrichten om te kunnen verduurzamen en verder te ontwikkelen. „We kunnen onze sector niet klaarmaken voor de toekomst, omdat we nog steeds geen stikstofvergunningen hebben gekregen en helderheid over de doelstellingen per bedrijf die we moeten behalen", stelt Meijer.

Volgens NAJK willen jonge boeren werken aan een toekomst die past bij de samenleving. ‘Dat kunnen we alleen als we weten wat die samenleving wil en waar we aan toe zijn. Daarvoor zijn snel verkiezingen nodig, een nieuw kabinet en vervolgens bestendig beleid.’ Of zoals Meijer het stelt ter besluit: „We moeten weer gaan bouwen."

Jammer, laat Harmen Endendijk, voorzitter van de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV) in een eerste reactie desgevraagd weten. ‘Na jaren ‘armoe’ eindelijk twee bewindspersonen op het ministerie van LVVN die in ieder geval hun best deden om de kar uit het moeras te trekken, in plaats van er steeds verder in te duwen.
Het is de vraag welke dossiers nu controversieel verklaard worden en waarop nog stappen gezet kunnen worden tijdens de demissionaire periode. Hoe de samenstelling van een nieuwe Kamer eruit komt te zien is ongewis, maar lijkt voor de landbouw geen gunstig vooruitzicht.’

FDF Nederland is niet rouwig over het klappen van de coalitie. 'Volgens VVD, NSC en BBB heeft Geert Wilders zijn eigen stemmers maar vooral de coalitie laten vallen. Wij constateren dat de coalitie háár eigen stemmers én de PVV heeft laten vallen', stelt het FDF-bestuur in een statement.

FDF vindt dat de regering zijn beloftes niet is nagekomen. 'Het Hoofdlijnenakkoord, gepresenteerd op 24 mei 2024, sprak duidelijke taal. Over stikstof, landbouw en over migratie. De gevoerde koers gedurende de afgelopen elf maanden ook. Niets, maar dan ook helemaal niets, heeft deze coalitie geleverd. Niet op migratie en niet op stikstof.'

De boerenactiegroep gaat uit van nieuwe verkiezingen. 'We mogen opnieuw naar de stembus. Móeten dat zelfs wanneer we niet willen dat de oude Rutte-koers weer wordt opgepakt. Dat boeren en burgers worden geofferd aan de woke-agenda van de opvreters van onze maatschappij. Die onze waarden, normen én soevereiniteit opofferen. Want dát deed deze coalitie, zoals de vorige coalitie dat ook deed. We weten nu hoe de verschillende partijen zich houden aan afspraken. Wie de rug recht houdt en daar consequenties aan verbindt. En zullen onze strategie daarop afstemmen.'

„Voor de sector is stabiliteit natuurlijk het beste, maar met de politiek houd je altijd rekening met dergelijke scenario’s. In die zin zijn we niet verrast, ook omdat het al wat langer onrustig is. We vinden het wel jammer dat er vroegtijdig een einde lijkt te komen aan de samenwerking met deze landbouwminister (Femke Wiersma, red.), want daar zijn we wel blij mee. We hopen dat ze tot het einde van het jaar blijft zitten."

„Wat voor ons van belang is", gaat hij verder, „is dat we door kunnen bouwen en dan gaat het vooral om het 8^e Actieprogramma Nitraatrichtlijn. De minister wordt demissionair, maar we hebben goed hoop dat ze het dossier kan afmaken. Ook omdat we al zover zijn. Daarmee is het van belang dat de Tweede Kamer het beleid niet ‘controversieel’ verklaart, ook omdat het Actieprogramma voor het einde van het jaar klaar moet zijn en in Brussel moet liggen. De minister is goed bezig met de omslag naar doelsturing, het zou zonde zijn als we daar onnodig in de vertraging schieten. Bij de val van kabinet Rutte4 ging dat ook goed, maar een kabinet eerder weer niet. Dat moeten we voorkomen. Den Haag moet er mee verder, met de steun van de Kamer, door dit beleid niet controversieel te verklaren.”

„We zijn zwaar teleurgesteld”, zegt POV-voorzitter Linda Verriet als eerste reactie op de val van het kabinet. Dat Geert Wilders de stekker uit de coalitie heeft getrokken is niet in het landsbelang en zeker niet in het boerenbelang. „Juist op heel veel dossiers die van belang voor boeren zijn, maakten we positieve vorderingen.”

„We voelen dat we met de val van het kabinet weer met lege handen staan. Er zijn zoveel onderwerpen waar vol voor moeten gaan en dat wordt nu weer afgebroken. Mijn zorgen zijn vooral over het stikstofdossier en dierwaardige veehouderij. We hadden in dat laatste dossier en in het convenant Dierwaardige Veehouderij al dermate goede afspraken gemaakt. Hoe moeten we nu hiermee verder?”

Volgende week is over het convenant een persconferentie waar het convenant gepresenteerd zou worden, maar met de coalitiebreuk kunnen de kaarten anders geschud worden en is er toch wat onzekerheid ontstaan of de bijeenkomst door kan gaan. Verriet: „De komende dagen zal blijken wat er het convenant moet gebeuren. Daarbij ligt de AMvB van de Wet Dieren klaar, maar is nog niet door de ministerraad gegaan. Wat gaat hier mee gebeuren.”

„Een demissionair kabinet mag geen nieuwe beslissingen nemen, maar wel lopende zaken afmaken. We moeten de komende dagen afwachten hoe de politieke situatie zich verder ontwikkelt”, aldus Linda Verriet, die aangeeft dat het vooralsnog te voorbarig is om de zorgen te uiten voor een eventuele ruk naar links in een nieuwe regering.

„Met dit kabinet werken we aan urgente dossiers, dan denk ik specifiek aan stikstof en de PAS-melders. En dan trek je de stekker er uit. Het schiet niet op om dit land op een goede wijze te besturen. Dan is het nog de vraag wat de Tweede Kamer als controversieel gaat bestempelen en welke trajecten er on hold komen. Ik denk dat ik wel namens het hele college van gedeputeerde staten in Drenthe kan spreken dat we de pest er behoorlijk over in hebben.”

De Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP) is zwaar teleurgesteld in de val van het kabinet. „Wij worden hierdoor opnieuw in de onzekerheid geduwd", zegt NVP-voorzitter Bart-Jan Oplaat. „Onze sector heeft zeer de behoefte aan stabiliteit, duidelijkheid en toekomstgericht beleid. Zeker binnen de acute problemen als de stikstofcrisis, het mestdossier, voedselveiligheid en duurzaamheid."

„Het is zeker teleurstellend omdat recentelijk eindelijk schot in de zaak binnen de stikstofcrisis leek te komen door de presentatie van het startpakket om Nederland van het slot af te krijgen, met als doel de vergunningverlening weer op gang te brengen. Voor veel pluimveehouders betekende dit iets van toekomstperspectief op broodnodige ruimte om te verduurzamen en of uit te breiden. Voor het eerst sinds jaren kregen we weer het gevoel dat we toch gehoord werden en werd er constructief met ons meegedacht."

„De Nederlandse pluimveesector speelt een cruciale rol in de voedselzekerheid en levert een belangrijke bijdrage aan het positieve saldo van de BV Nederland. De Nederlandse pluimveehouderij is wereldwijd toonaangevend als het gaat om de efficiëntie, diergezondheid, innovatie, dierenwelzijn en voedselveiligheid, dit willen wij dan ook graag zo houden."

De NVP roept politiek Den Haag daarom op om ook in deze periode van een demissionair kabinet verantwoordelijkheid te blijven nemen en in overleg te blijven met de sector. De uitdagingen die eerder genoemd zijn dulden geen uitstel. „Als NVP zullen wij in deze tijden harder moeten werken dan ooit en hebben daar alle pluimveehouders voor nodig. Nu meer dan ooit", besluit Oplaat.