Grillig verloop dieraantallen in intensieve veehouderij

Volgens het CLO kent de omvang van de Nederlandse veestapel een vrij grillig verloop. Dat komt mede door de wet- en regelgeving op nationaal en Europees niveau. Daarnaast spelen uitbraken van besmettelijke dierziekten een belangrijke rol.
Het CLO is een samenwerkingsverband van het CBS, het Planbureau voor de Leefomgeving, het RIVM en de WUR. De dienst heeft een terugblik gemaakt op de ontwikkeling van de veehouderij in Nederland vanaf 1980.
Varkens
De varkensstapel stond in 1980 op 10 miljoen stuks. Het grootste aantal varkens werd genoteerd in 1997, met 15 miljoen stuks. In februari 1997 was er echter een uitbraak van varkenspest, waardoor de varkensstapel in een jaar tijd fors daalde.
De jaren erna kenden een dalende trend tot 2004. Dit als gevolg van factoren als marktontwikkelingen, de Wet herstructurering varkenshouderij en maatregelen rond milieu en dierwelzijn. Op het dieptepunt in 2004 waren er 11,2 miljoen varkens.
De afgelopen tien jaren varieerde het aantal varkens vrij licht rond een gemiddelde van 12,3 miljoen. Mede als gevolg van de stoppersregeling, Actieplan Ammoniak Veehouderij en de Subsidieregeling sanering varkenshouderij (SRV) was het aantal varkens in 2024 weer verder afgenomen naar 10,5 miljoen.
Kippen
Het aantal kippen verloopt golvend, met een stijgende trend tot en met 2018. In 1980 waren er 81 miljoen kippen, in 2018 105 miljoen. De grafiek laat een scherpe knik zien in 2003: een gevolg van de vogelgriepepidemie. In het voorjaar van 2003 werden bijna 30 miljoen kippen geruimd. In 2023 was het aantal kippen gedaald naar 93 miljoen.
Het aantal vleeskuikens schommelt sinds 2003 rond de 45 miljoen. In 2023 waren er 41 miljoen vleeskuikens.
Het aantal leghennen vertoont na 2003 een stijgende trend met in 2010 het hoogste aantal van bijna 48 miljoen. Na 2010 is het verloop grillig. In 2024 waren er 40 miljoen leghennen.

Tekst: Gineke Mons
Gineke Mons (1970) groeide op op een biologisch melkveebedrijf in Gelderland. Na haar studie journalistiek werkte ze 13 jaar bij het Agrarisch Dagblad. Sinds 2008 is ze freelance (landbouw)journalist, met het accent op veehouderij en diergezondheid.
Beeld: Compendium voor de Leefomgeving
Bron: Compendium voor de Leefomgeving