Opinie: Waar is de ruggengraat gebleven?

De ironie is dat de gepresenteerde plannen oplossingen en perspectief voor boeren pretenderen, maar de boer gewoon met lege handen blijft staan. De boerenbelangen zijn opgelost in een politiek verhaal waar iedereen, van wethouders tot gedeputeerden en alles daartussen, mee mag doen. Ook wethouder Van der Schans uit Ede, nota bene mede-opsteller van het Bouwstenen Akkoord tussen LTO/NAJK/IPO/VNG, kiest nu een eigen richting met het Foodvalley-plan.

Multi-interpretabele teksten laten blijkbaar deze vrijheid om er gewoon een schepje bovenop te doen. Net zoals de provincie Gelderland, die nog steeds blijft vasthouden aan 500 meter zones. Niet alleen rond stikstofgevoelige habitats, maar rondom de hele Veluwe. Het lijkt wel een wedstrijd wie het hardst kan overbieden in stikstofreductie.

Toekomst boeren onzeker

Het Foodvalley-plan presteert het om 1650 boeren voor de zomer alvast hun eigen glazen in te gooien. De huidige natuurdoelanalyses, de uitspraken van de Ecologische Autoriteit en het advies van de Landsadvocaat zijn leidend geweest bij het opstellen van dit plan. De Vries en Erisman zijn de bedenkers van de 60 procent doelstelling (2kton). Elke onderbouwing van het effect op de natuur ontbreekt en daar is het toch om te doen?Het is duidelijk dat er in de Gelderse Vallei bedrijfsnormen komen met sanctionering om de zaak te borgen.

Maar waar zijn de harde randvoorwaarden? Waar is het verhaal over voedselproductie en voedselzekerheid? Niemand die het hier nog over heeft. Boeren worden tegenwoordig alleen nog maar als wandelende emissiebronnen gezien, waar de bouw en infrastructuur eindeloos uit kunnen putten.

Heel slim ook door zelf (na percentages als 42 tot 46 procent in het startpakket van de minister en 30 procent in plan Noord-Holland) te komen met reductiepercentages van 60 tot 70 procent. Ik hoor andere provincies én Johan Vollenbroek al denken: 'Zie je nou wel, 60 procent is haalbaar, daar kunnen ze het ook. Lekker sanctioneren.' En wie weet: ze sturen LTO straks een fruitmand als bedankje.

Artikel 6, lid 3

Je zou bijna denken dat met alle plannen van de afgelopen weken artikel 6, lid 3, als sneeuw voor de zon verdwijnt. Maar hoe hard je ook ‘onderhandelt’, artikel 6, lid 3, van de Habitatrichtlijn blijft gewoon staan. Dat is gewoon de juridische kern van dit hele circus. Artikel 6, lid 3, schrijft een passende beoordeling voor bij significante effecten. Dat is het fundament onder elke vergunning, elk plan, elke ambitie. Zolang iedere ‘scheet’ als significant wordt aangemerkt en het voorzorgsbeginsel als heilig wordt beschouwd, komen we niet veel verder. Wat krijg je wanneer dit juridisch kader genegeerd wordt? Juist, beleid met de houdbaarheid van een glas melk die een middag op de tuintafel stond.

Om dat probleem op te lossen hebben wij het voorstel voor significantiestroken gedaan. Gebaseerd op resultaten van wetenschappelijk onderzoek (UvA, RIVM, WUR). De enige oplossing is om het begrip ‘significante invloed’ te vangen in een afgekaderde afstand van 250 meter. Het is treurig dat dit voorstel niet wordt omarmd door andere organisaties en de politiek.

Doel voorbij schieten

Daarbij vinden ook wij dat emissiereductie nodig is. Ook buiten de stroken van 250 meter. De vraag is alleen hoeveel, omdat we nog altijd niet goed weten of en hoeveel stikstof er vanuit de stikstofdeken op de natuur terechtkomt. Daarom willen we geen generieke emissiedoelen in de wet, laat staan emissieplafonds per bedrijf. Vanuit Europa zijn we wel verplicht om een dalende lijn van stikstofemissie te laten zien en moeten we de natuur in stand houden. Met opkoopregelingen en afroming van rechten laten we die dalende lijn al zien. Dit kunnen we verder stimuleren met innovaties en managementmaatregelen. Maar laten we alsjeblieft niet doorslaan en het doel voorbij schieten ten koste van onze boeren.

Voor wie dacht dat het legaliseren van PAS-melders en het lostrekken van de vergunningverlening een kwestie is van overbieden in reductiepercentages met een handtekening eronder: nee! Stop met het smeden van dergelijke plannen zonder te bouwen aan een goed fundament! Als we zo blijven doormodderen blijven we procederen tot de veestapel… oh nee, die is dan al lang gehalveerd.