Prinsjesdag: Posities boer en natuur verbeteren door verbinding

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) zet in op een betere positie van veehouders, akkerbouwers, tuinders en vissers en spant zich in om landbouw en natuur zoveel mogelijk met elkaar te verbinden. Kringlooplandbouw is de kern, zoals verwoord in de onlangs verschenen visie op landbouw. In de LNV-begroting zijn onder meer plannen opgenomen om de positie van de (jonge) boer in de keten te versterken, maatregelen om voedselverspilling tegen te gaan en plannen om de bodem gezond te houden en biodiversiteit te verbeteren.

Minister Schouten: „In mijn visie op landbouw is het kernwoord kringlooplandbouw. Een koerswijziging is nodig als het gaat over hoe wij ons voedsel produceren en hoe wij omgaan met het beschikbare voedsel. Door kringlooplandbouw komt zo min mogelijk afval vrij, is de uitstoot van schadelijke stoffen zo klein mogelijk en benutten we grondstoffen met zo min mogelijk verliezen. Kringlooplandbouw doet recht aan de natuur en levert een goede boterham op - en is mogelijk op elke schaal.”

Op de terreinen landbouw, natuur en voedselkwaliteit liggen forse maatschappelijke uitdagingen, bijvoorbeeld als het gaat om klimaat, biodiversiteit, een eerlijke prijs voor de boer en voedselzekerheid. Met de oprichting van een nieuw ministerie - met nu een eerste eigen begroting - gaat de sector met deze uitdagingen aan de slag. In het Regeerakkoord is hier ook geld voor gereserveerd. In de begroting 2019 staan de eerste plannen om de landbouwvisie, die is ontstaan uit gesprekken en werkbezoeken met tal van partijen, te realiseren.

Innovatie belangrijk

Het ministerie komt met een speciaal bodemprogramma om de bodem blijvend gezond te houden. Ook gaat het ministerie telers helpen om hun gewassen te beschermen met zo min mogelijk (chemische) middelen, door samen met het bedrijfsleven via onderzoek maatregelen te ontwikkelen voor het bestrijden van ziekten en plagen. Innovatie is dan ook een belangrijke pijler in de begroting: de bijdrage aan Wageningen Research is volgend jaar 92,7 miljoen euro, naar kennisontwikkeling en agrarische innovatie gaat 90,8 miljoen euro. In het najaar van 2018 verschijnt een brede Strategische Kennis- en Innovatieagenda, onder meer gericht op duurzaam ondernemerschap en impulsen voor groen onderwijs.

Positie boer verbeteren

Het versterken van de positie van de boer in de keten is een belangrijk thema. Oneerlijke handelspraktijken worden aangepakt en er komen initiatieven om de verbinding tussen burger en boer te verbeteren, zo komt er wet- en regelgeving voor het makkelijker kleinschalig produceren van streekproducten. Verder is in het regeerakkoord 75 miljoen euro gereserveerd om jonge boeren te ondersteunen met bedrijfsovernames en investeringen in innovatie te financieren.

Het kabinet wil de leefomgeving in de veedichte gebieden verbeteren. Daarvoor wordt 120 miljoen euro uitgetrokken om op korte termijn varkenshouders die willen stoppen te ondersteunen. Daarnaast is er 60 miljoen euro gereserveerd om innovaties in stal- en veehouderijsystemen door te voeren. Als het gaat om onze waardering voor voedsel liggen de prioriteiten voor 2019 op het stimuleren van een gezonde en duurzame voedselkeuze, voedselveiligheid én de aanpak van voedselverspilling, waarbij het de ambitie is de huidige voedselverspilling te halveren in 2030.

Landbouw en natuur verbinden

Een belangrijk onderdeel van de begroting is de opgave om landbouw en natuur - ook in lijn met de nieuwe landbouwvisie - zoveel mogelijk met elkaar te verbinden. Een gezonde bodem is cruciaal voor onze voedselproductie. Alles wat we onttrekken aan de bodem moet zoveel mogelijk worden teruggegeven. Dat moet met elkaar in balans zijn. Dat komt de diversiteit in planten- en dierensoorten ten goede en is goed voor de natuur. In totaal is 275 miljoen euro gereserveerd voor natuur en waterkwaliteit. Concrete projecten zijn het Grevelingenmeer, waar 75 miljoen euro wordt ingezet om een zogeheten doorlaat te maken in de Brouwersdam zodat het water in het meer doorlopend wordt ververst, en het Waddengebied (16 miljoen euro) met specifiek het kwelderproject in Eems-Dollard. Het doel is het realiseren van een rijke natuur in de grote wateren waar iedereen van kan genieten en waar ruimte is voor recreatie en visserij.

Regio

Het kabinet heeft de ambitie zich in te zetten voor mensen in de stad en op het platteland die nu het gevoel hebben dat de overheid er niet meer voor hen is. Daarbij wordt verder gekeken dan het groeicijfer van onze economie. Het kabinet wil bijvoorbeeld ook investeren in een zorgzame en hechte samenleving, waarbij voorzieningen op peil zijn, mensen kunnen participeren en zich veilig voelen.

Hiervoor wordt de samenwerking gezocht met alle regio’s verspreid over heel Nederland. Het kabinet heeft hiervoor de komende jaren in totaal 950 miljoen uitgetrokken. Met het sluiten van zogenoemde Regiodeals wil het kabinet het verschil maken voor de burger in zijn directe leefomgeving.