Masterclass varkensvoer produceren: de expander
Een extra stap in het productieproces
Het productieproces van voer begint met het afwegen, zeven en malen, of walsen van grondstoffen. Vervolgens wordt het gemengd in de menger, waarna er korreltjes van geperst worden. Om een goede korrel te kunnen persen, is stoom nodig. Daarmee blijven de kleine grondstofdeeltjes namelijk aan elkaar plakken. Bij De Heus hebben we in de varkensvoerfabrieken geïnvesteerd in een extra stap. Het voer wordt daarmee een extra keer voorbewerkt voordat er een korrel van geperst wordt. Al het voer gaat namelijk door de expander. De technische toepassing van een expander is niet nieuw, maar vergt wel extra investeringen en aansturing. Voor De Heus is het een heel bewuste keus om erin te blijven investeren.
Het ontsluiten van zetmeel, maakt dat voer makkelijker te verteren is voor het varken, dit komt de voederconversie ten goede.
Godfried Groenland, Varkensdierenarts
De werking van de expander
Voordat het voer de expander in gaat, loopt het door de conditioner. Dit is een grote buis, waarin schoepen ronddraaien en het product mengen met stoom. Tijdens dit proces wordt een hoeveelheid stoom toegevoegd. Vervolgens komt het persmeel in de expander. Dit is een buis met een grote schroef waar kneedbouten in zitten. De druk op het persmeel wordt verhoogd door een hydraulische gestuurde kegel die als een soort tegenwerking op de schoepen werkt. Via grote hydraulische cilinders kan de druk in de kegel ingesteld worden. Het voer komt dan tussen de rand van de buis en de kegel naar buiten. De druk kan oplopen tot 100 bar afhankelijk van het product. Dit zorgt ervoor dat het product in feite voorgeperst wordt. Hierdoor ontstaat er mechanische frictie. In combinatie met stoom zorgt dit voor een flinke temperatuursverhoging.
Positieve effecten van expanderen
De temperatuursverhoging heeft verschillende effecten: zetmeelhoudend materiaal zal (deels) ontsluiten, bacteriën worden gedood en het persmeel zal veel makkelijker door een korrelpers gaan. Aan het uiteinde van de expander komt het persmeel in grote platen/ brokken uit de expander. Dit wordt via een breker weer gebroken zodat, er een mooi rul meel ontstaat. Dit meel gaat vervolgens door de korrelpers waar het uiteindelijk een herkenbare korrel wordt. De expaner zorgt voor een hogere pelletkwaliteit.