Twijfels stikstofreductie rond PAS

Dit zegt het PBL (Plan Bureau voor de Leefomgeving) in een onderzoek van het PAS-programma dat waarschijnlijk op 1 april 2015 van kracht wordt.

Als de gewenste reductie namelijk door bijvoorbeeld een sterker dan verwachte groei van de veestapel niet gehaald wordt, dan is op dat moment er geen nieuwe ontwikkelingsruimte meer beschikbaar. Ook kunnen door Europese regels en eisen in sommige gebieden zelfs alle ontwikkelingsmogelijkheden gestopt worden.

Gekort op ontwikkelingsruimte
Met de PAS wordt gewerkt aan maatregelen voor een toekomstige reductie van de stikstofemissies op Natura 2000-gebieden. De helft van die toekomstige reductie kan gebruikt worden voor (agrarische) bedrijven die willen uitbreiden maar ook voor verkeer en bedrijventerreinen.

Mocht de berekende reductie na de eerste fase (2015-2020) niet zijn gehaald, dan moet op de ontwikkelingsruimte voor de landbouw gekort worden. Volgens het PBL dragen industrie en verkeer in verhouding namelijk veel meer bij aan de economie en moeten die dus in zo’n geval voorrang krijgen.

Controleerbaarheid
Er is nog een risico; als natuurgebieden aantoonbaar achteruit gaan, dan kan de rechter op juridische gronden na de eerste fase de PAS verbieden omdat deze regeling dan niet aan het gestelde doel voldoet. Daardoor komen dan alle activiteiten in en rond dat natuurgebied stil te leggen.

Het Planbureau denkt dat de door ministerie en bonden zoals LTO, NMV en NVV afgesproken reductie in de landbouw lager zal uitvallen. De afdwingbaarheid en de controleerbaarheid van de afgesproken maatregelen (voer, stal en bemesting) zijn in de praktijk zowel moeilijk als kostbaar. Het PBL noemt drie factoren die voor de 70.000 individuele boeren bepalend zijn; de kosten van te nemen maatregelen, de vraag of het verplicht is en de kans om bij overtreding gepakt te worden.

Effecten op emissies
Om het effect van maatregelen te verbeteren zouden aanvragen van boeren niet op volgorde van binnenkomst behandeld moeten worden, maar juist beoordeeld op basis van de effecten op emissies.

Omdat door de PAS weer vergunningen uitgegeven kunnen worden voor boeren bij natuurgebieden, rekent Den Haag op een stevig agrarisch draagvlak. Het PBL zet daar vraagtekens bij; „Het zijn nog steeds de individuele boeren die de benodigde ingrepen moeten plegen en de kosten daarvan dragen. Deze zijn vaak niet dezelfde als de boeren die de ruimte voor uitbreidingen krijgen."