Geen GLB-akkoord voor de Europese verkiezingen

Een half jaar geleden had Hogan nog hoop dat het nieuwe GLB voor de Europese verkiezingen van 23 mei volgend jaar af te ronden. Het niet halen van die datum zou voor vertraging zorgen, omdat de vorming van het nieuwe parlement na de verkiezingen veel tijd en energie kost. Parlementaire commissies, zoals die van landbouw of milieu, moeten opnieuw worden bemand en het duurt even voordat die weer op volle sterkte opereren. Daarnaast loopt de termijn van de huidige commissie-Juncker af. Een nieuwe voorzitter moet een nieuwe commissie samenstellen, en landen kunnen opnieuw commissarissen voordragen. Dat is altijd een politiek getouwtrek tussen lidstaten om hun commissaris op de beste positie te krijgen.

Dat kost allemaal tijd, waarin partijen minder energie kunnen steken in zaken als onderhandelingen over het GLB. Het was de landbouwcommissaris er dan ook veel aan gelegen om die onderhandelingen af te ronden voor de verkiezingen.

GLB moet wachten op MFK

Hogan en zijn ambtenaren waren lange tijd de enigen in Brussel die verklaarden dat die deadline te halen was. Niet altijd omdat ze daar zelf in geloofden; een ambtenaar vertelde: „Als wij zelf al niet meer zeggen dat dat haalbaar is, wie houdt er dan de vaart nog in?”

Maar nu lijkt ook de Commissie er niet meer in te geloven. De druppel was het besluit om over het Meerjaarlijks Financieel Kader (MFK) pas dit najaar de knoop door te hakken. De Commissie wil in het MFK meer geld reserveren voor onderzoek en innovatie, maar kan daarover moeilijk een overeenstemming bereiken in de Raad van Ministers. Vooral Oost-Europese landen protesteren tegen het weghalen van fondsen uit de cohesiefondsen en het GLB. De Commissie wilde een overeenkomst over het MFK eerst tijdens de top op 9 mei, in Roemenië, bereiken, maar heeft dat nu verder geschoven naar oktober.

Daarmee verschuift ook de datum waarop overeenstemming kan worden bereikt over het GLB. De hoogte van het landbouwbudget wordt immers bepaald door de regeringsleiders bij het vaststellen van het MFK. Zolang de omvang van het budget niet bekend is, kan er ook geen finaal GLB komen.

6.000 amendementen

Het Europees Parlement werkt ondertussen hard om in ieder geval zijn positie vastgesteld te hebben voor de verkiezingen. Daarmee kunnen de ‘trilogen’ - de onderhandelingen tussen Commissie, de Raad van landbouwministers en het Parlement - zo snel mogelijk worden opgepakt. Als het parlement met die positiebepaling wacht tot na de verkiezingen, zou het, vanwege de nieuwe samenstelling van de parlementaire commissies, bijna weer van voren af aan moeten beginnen.

Daarom heeft het Parlement recent gediscussieerd over de GLB-voorstellen. Dat heeft geleid tot het onwerkbare aantal van 6.000 amendementen. Om daar toch iets mee te doen, wil men die duizenden amendementen terugbrengen tot een kleiner aantal compromis-amendementen; als er verschillende amendementen van dezelfde strekking zijn ingediend, proberen de partijen die samen te voegen tot één amendement waarmee iedereen min of meer kan instemmen. Het is een proces van geven en nemen waarvan de parlementsleden hopen dat het in december tot een handzaam aantal compromis-amendementen leidt. Daarover kan de parlementaire landbouwcommissie dan in januari stemmen, en het voltallige parlement een maand later, tijdens de bijeenkomst in Straatsburg in februari.

Hogan wil wel terugkomen

De vertraging betekent dat Hogan het nieuwe GLB-akkoord, waarvoor hij zich het afgelopen jaar sterk heeft ingezet, in de huidige termijn niet kan afmaken. Maar hij heeft aangekondigd hierna graag verder te gaan als landbouwcommissaris; „Als de Ierse regering mij weer wil voordragen.”