MRSA-patiënt voelt zich gestigmatiseerd

„Nu is dat MRSA en varkensboer”, zo vertelde Babette Rump, arts Maatschappij & Gezondheid van de GGD regio Utrecht donderdag. Tijdens een symposium over zoönosen en resistentie met zowel werkers in de humane als veterinaire gezondheidszorg presenteerde zij resultaten van een groot GGD-onderzoek bij tientallen MRSA-patiënten van de medische centra van de Utrechtse en Leidse universiteit.

‘MRSA; het nieuwe lepra’

Volgens Rump is de bestrijding van deze resistente bacterie in Nederland door de combinatie van ‘screenen-isoleren-vernietigen’ erg succesvol. „Maar patiënten blijken erg veel last te hebben van dat stigma MRSA–varkensboer. Zoals in de jaren 80 HIV en homoseksueel. Je zou MRSA het nieuwe lepra kunnen noemen.”

Bij het onderzoek werden vragenlijsten gebruikt die vorige eeuw voor HIV-patiënten werden gebruikt, aangepast aan MRSA. De resultaten zijn nog niet volledig uitgewerkt, maar volgens Rump is nu al duidelijk dat er bij de behandeling veel te verbeteren valt. „Daar zijn wij als zorg ons niet voldoende van bewust.”

Onbetaalde vakantie

Opvallend noemde zij de vele opmerkingen die (ex-)MRSA-patiënten zelf ongevraagd toevoegden aan de vragenlijst. „Je moet het ziekenhuis binnen via de achteringang, bij het mortuarium, dat is heel erg. Of, mijn leidinggevende zei dat het mijn fout was dat ik besmet was en maar onbetaalde vakantie moest opnemen.”

Rump voegde er wel aan toe dat haar onderzoek met Hollandse en Utrechtse patiënten is. „In Brabant wordt er in ziekenhuizen anders gewerkt.”

Bestrijding kost veel geld

Tijdens het zelfde symposium stelde ook Dik Mevius, hoogleraar infectieziekten dat de in 2003 voor het eerst in Brabant gevonden MRSA-bacterie ST 398 goed onder controle is. „In Nederland, maar ook in de meeste andere landen. Wel kost die bestrijding veel geld.”

Volgens Mevius komt MRSA overal ter wereld voor en is het stigma dat de varkenshouderij als grote veroorzaker heeft, niet terecht. Meer zorgen heeft hij over ESBL, enzymen die ervoor zorgen dat bacteriën immuun worden voor antibiotica. „In tegenstelling tot MRSA is bij ESBL overdracht in de voedselketen mogelijk. Er zijn dus geen grenzen aan de verspreiding. Inmiddels zijn er al zo’n duizend varianten beschreven. Er lijkt een verband tussen antibiotica in de veehouderij en resistentie, maar die relatie is complex en niet zo eenduidig. U als werkers in de veterinaire en humane gezondheidszorg moet dat voortdurend duidelijk maken aan de mensen.”