PCV2d genotype ook in Nederland en België aanwezig

Sinds de ontdekking van het Porcine Circovirus type 2 (PCV2) in de late jaren ’90 heeft het genetisch materiaal van het PCV2 virus zich voortdurend gewijzigd, waardoor er verschillende varianten (zgn. genotypen) van het virus zijn ontstaan.

Bij de ontdekking van het PCV2 virus in 1997 was de varkensstapel hoofdzakelijk besmet met het PCV2a virus. Dit type is de basis voor alle huidig beschikbare commerciële PCV2 vaccins. In de periode 2000 - 2006 was er een eerste belangrijke verschuiving van het PCV2a naar het PCV2b genotype. Deze verschuiving viel samen met het optreden van ernstige PCV2 gerelateerde ziekte-uitbraken (wegkwijnziekte). Vanaf eind 2007 zijn op grote schaal vaccins ingezet in de varkensstapel die voornamelijk geïnfecteerd was met PCV2b. Sinds 2012 heeft in Noord-Amerika het PCV2d genotype de plaats ingenomen van het voorheen dominante PCV2b genotype. Een vergelijkbare trend is ook beschreven in Europa en Azië. Dit is de tweede belangrijke PCV2 genotype verschuiving sinds de ontdekking van het virus.

In augustus 2018 is een onderzoek uitgevoerd door de GD en Ceva Santé Animale. Een PCV2 genotype bepaling werd uitgevoerd op 4 monsters van lymfeknopen verzameld op 4 Nederlandse bedrijven met PCV2 gerelateerde kliniek. De monsters waren afkomstig van vleesvarkens van 12 weken tot 7 maanden leeftijd. Door middel van een volledige genoomanalyse werd een PCV2 genotype bepaling uitgevoerd. Hieruit bleek dat 3 van de 4 monsters positief waren voor het PCV2d genotype. Eén monster was positief voor het PCV2b genotype. Hiermee werd de aanwezigheid van het PCV2d genotype in de Nederlandse varkenspopulatie voor het eerst bevestigd.

In een ander onderzoek uitgevoerd door het lab van Dierengezondheidszorg (DGZ) Vlaanderen en Ceva Santé Animale werd onderzocht welke PCV2 veldstammen er momenteel op de Vlaamse varkensbedrijven circuleren. Hiervoor werd een volledige genoomanalyse uitgevoerd van 54 PCV2 isolaten. Deze werden verzameld uit organen van biggen en vleesvarkens met PCV2 gerelateerde kliniek die bij DGZ Vlaanderen voor sectie werden aangeboden in de periode juli 2017 - september 2018. Van de onderzochte PCV2 isolaten werd 13.0% geïdentificeerd als PCV2a, 3.7% als PCV2b en 83.3% als PCV2d. De resultaten van dit onderzoek bevestigen de aanwezigheid en opkomst van PCV2d in Vlaanderen. Ook geven de resultaten aan dat PCV2d waarschijnlijk het overheersende PCV2 genotype is dat betrokken is bij PCV2 gerelateerde kliniek op de Vlaamse varkensbedrijven.

De mogelijke toename van de ziekteverwekkende eigenschappen van het opduikende PCV2d genotype en de werkzaamheid van de beschikbare vaccins (allen afgeleid van het PCV2a genotype) tegen infecties met dit PCV2d genotype, vormen een belangrijk onderwerp voor wetenschappelijk onderzoek. Inmiddels is al voor een aantal PCV2 vaccins aangetoond dat ze bescherming bieden tegen PCV2d infecties. Ook in de toekomst zal verdere opgevolging van de genetische evolutie van het PCV2 virus en de werkzaamheid van de beschikbare vaccins tegen nieuw opduikende PCV2 genotypes noodzakelijk zijn.

Referenties:

• Kars-Hendriksen S., Homonnay Z., Houben M., Junker K., Smits H. (2019). PCV2d-2 virus detected in the Netherlands. Proceedings of the 11th ESPHM, Utrecht, Netherlands, p. 399.
• Bonckaert C., Rolly E., Allais L., Van Colen S., De Jonghe E., Smits H., De Backer P. (2019). PCV2 genotype distribution in organ samples collected from PCVD clinical cases in Flanders. Proceedings of the 11th ESPHM, Utrecht, Netherlands, p. 405.