Limburgs coachingsproject stoppende varkenshouders slaat aan

Sinds april 2019 zijn een zestigtal varkenshouders uit Noord- en Midden-Limburg in het project ‘Samen aan de keukentafel’ met onafhankelijke coaches aan de slag gegaan, me als doel een andere invulling te geven aan hun bedrijf of op zoek te gaan naar een nieuwe loopbaan. Het project ‘Samen aan de keukentafel’ is een initiatief van provincie Limburg en de Noord- en Midden-Limburgse gemeenten. Varkensbedrijven die interesse hebben voor de regeling ‘Warme Sanering Varkenshouderij’ of zich hebben aangemeld voor de ‘Stoppersregeling 2020’ kregen vanuit het project een onafhankelijke coach toegewezen. Deze gaat met de veehouder en zijn familie op zoek naar een andere functie van de bedrijfslocatie en/of een volgende levensfase.

Zestig varkenshouders

In totaal doen zestig varkenshouders aan het traject mee. Zij kunnen rekenen op begeleiding door in totaal zeven onafhankelijke coaches. Deze coaches worden begeleid en gefaciliteerd door de Stichting Keukentafel. Twee jaar geleden is deze stichting opgericht vanwege de groeiende behoefte bij boeren om met een onafhankelijk persoon te kunnen sparren over hun bedrijf en zichzelf. Tijdens intensieve keukentafelgesprekken met de veehouder en zijn familie kijkt de coach naar de diverse keuzemogelijkheden en stelt samen met hen een stappenplan op. „We vragen de varkenshouder wat zijn droom is en hoe hij de toekomst voor zich ziet”, zegt projectleider Hans Corsten. Vervolgens begeleidt de coach de ondernemer bij het invulling geven aan die beslissing. „De varkenshouder moet, samen met zijn familie, zelf nadenken over zijn nieuwe mogelijkheden. De coach heeft in dit proces slechts een ondersteunende functie.” Het uiteindelijke doel is om in een aantal vervolggesprekken tot een plan van aanpak te komen.

Voorbeelden

Als voorbeeld van nieuwe mogelijkheden noemt Corsten een varkenshouder die zijn stallen gaat afbreken en op die plek een bedrijfsverzamelgebouw bouwt. Een ander varkenshouder kiest er voor om de stallen te slopen en een schuur te verbouwen tot B&B. „Daarnaast kiezen sommige ervoor om vanwege gezondheidsredenen het hele bedrijf te saneren.” Twintig varkenshouders hebben hun coach gevraagd hen op weg te helpen naar een nieuwe loopbaan. Een aantal heeft na de gesprekken besloten om toch nog een paar jaar door te boeren, vanwege de goede marktomstandigheden. „Kortom: er zijn veel verschillende toekomstscenario’s mogelijk. Het is een kwestie van maatwerk.”

Rol gemeenten

Gemeenten hebben een belangrijke rol in dit traject: zij moeten de veehouders faciliteren bij hun nieuwe plannen. Elke gemeente heeft een gemeentelijk contactpersoon in het project, die er verantwoordelijk voor is dat de plannen van de varkenshouder door het ambtelijk apparaat worden ondersteund. De coaches moeten hun wegwijs maken in de gemeentelijke procedures.

Resultaten

Volgens Corsten heeft de pilot verrassend goed uitgepakt, vooral vanwege de totale onafhankelijkheid van de coaches. Tijdens de uitvoering van de stappenplannen kwam wel naar voren dat er onvoldoende instrumenten voorhanden zijn om zaken te concretiseren, zoals subsidieregelingen en fiscale voordeelregelingen. Vanuit het project wordt nu met provincie Limburg en de gemeenten bekeken of voor deze instrumenten financiële ruimte is te vinden.

Vervolg

De kans is reëel dat ‘Samen aan de keukentafel’ een vervolg krijgt. Immers vanwege de actuele stikstofproblematiek is de kans groot dat onder varkenshouders een groeiende behoefte ontstaat gebruik te maken van de regeling Warme Sanering Varkenshouderij of de Stoppersregeling.