RIVM mag bepalen of stikstofcijfers openbaar moeten worden

Die wet wordt immers al morgen in de Eerste Kamer behandeld. Volgens het Mesdagfonds en de stichting Stikstofclaim is het dus van groot belang dat de cijfers snel beschikbaar komen.

Wanneer het instituut de gegevens niet openbaar wil maken, dan zal ze wel duidelijk moeten motiveren waarom ze de cijfers niet openbaar wil maken, vindt de rechter.

‘Privacyregels zorgen voor vertraging’

RIVM kan naar eigen zeggen de gewenste duidelijkheid over de emissiedata van de Nederlandse industrie pas begin januari 2020 verstrekken. Privacy regels en concurrentiegevoelige informatie vertragen het leveren van alle industriële emissiedata op lokaal niveau.

Stichting Mesdag voorzitter Jan Cees Vogelaar zei afgelopen vrijdag al er vanuit te gaan dat er best sneller duidelijkheid gegeven had kunnen worden: „Een kwestie van een telefoontje van de directeur met een Haags ministerie. De lijntjes zijn kort. Dat bleek wel toen de RIVM directeur tijdens het boerenprotest in Bilthoven begin oktober een telefoontje kreeg van Den Haag om niet opnieuw op het podium te verschijnen.”

Mesdag en Stikstofclaim verbaasd

In een reactie op de uitspraak geven het Mesdag Zuivelfonds en Stichting Stikstofclaim aan verbaasd te zijn over deze uitspraak, omdat het RIVM en de minister van LNV afgelopen maanden meermalen hebben gezegd dat openheid en transparantie worden nagestreefd. Ook stelden Kamerleden er vragen over. Nu oordeelt de rechter in feite dat de Staat zelf mag bepalen of zij de daad bij het woord wil voegen, en die openheid en transparantie ook in praktijk brengt.

Onderbouwing stikstofbeleid blijft (voorlopig) black box

Beide stichtingen willen controleren of de stikstofbronnen voldoende in beeld zijn bij het beleid. Er zijn gegronde redenen om aan te nemen dat dit niet het geval is, stellen zij. „Tijdens de zitting werd duidelijk dat voor de industrie een ondergrens van 10.000 kilo ammoniak of stikstofoxiden wordt gehanteerd. Duizenden industriële bedrijven zijn dan ook niet opgenomen in het stikstofmodel. Voor veehouderijen is die ondergrens er niet, daar is ook de laatste koe in beeld.”

Beide partijen zijn niet te spreken over de opstelling van het RIVM en de Staat der Nederlanden. „Morgen debatteert en stemt de Eerste Kamer over de Spoedwet en woensdag debatteert de Tweede Kamer over de stikstofproblematiek. Dat gebeurt, terwijl de onderbouwing van het beleid niet controleerbaar is, omdat data niet (tijdig) beschikbaar worden gesteld en er veel onduidelijkheid is of bedrijven al dan niet in beeld zijn. Nu het kabinet piekbelasters wil aanpakken en extern salderen wil invoeren, is het essentieel dat alle stikstofuitstotende bedrijven per gebied in beeld zijn.”