Welke rol speelt Mycoplasma hyopneumoniae (M. hyo) bij het Porcine Respiratory Disease Complex (PRDC)?
Wat is PRDC?
Porcine Respiratory Disease Complex (PRDC) is het resultaat van een combinatie van verschillende ziektekiemen en omgevingsfactoren die de longgezondheid van het varken aantasten, waardoor resultaten tegenvallen, er meer medicijnen gebruikt moeten worden en er te veel uitval is. Wanneer PRDC voorkomt op het bedrijf kan ongeveer 30 tot 70 procent van de varkens problemen ondervinden. De mate van uitval hangt vaak af van welke ziektekiemen meespelen als veroorzakers van dit complex op het bedrijf.
PRDC wordt vaak gezien bij dieren van 8 tot 20 weken leeftijd en vaak na het verplaatsen van dieren. De technische resultaten vallen tegen en soms worden er duidelijk klinische symptomen waargenomen (zoals hoesten). Omdat het multifactorieel is, zijn er geen kenmerkende klinische symptomen. Symptomen waarbij je zeker PRDC in het achterhoofd moet houden zijn natuurlijk hoesten/niezen, maar ook sloomheid, verminderde eetlust, koorts, neusuitvloeiing, traanstrepen en conjunctivitis (ontsteking van het oogslijmvlies, rode ogen), moeite met ademhalen/benauwdheid en soms paarse verkleuring van de huid (met name de uiteinden van de oren).
Ziektekiemen die vaak een belangrijke rol spelen bij PRDC zijn;
Virussen:
- Abortus blauw (PRRS)
- Griepvirus (Influenza virus)
- Circovirus (PCV2)
Bacteriën:
- Mycoplasma hyopneumoniae (enzoötische pneumonie)
- Actinobacillus pleuropneumoniae (App, éénzijdige longontsteking)
- Bordetella bronchiseptica en Pasteurella multocida (eventueel als onderdeel van snuffelziekte)
Om te weten welke kiemen meespelen op uw bedrijf bij PRDC, is het belangrijk om goede diagnostiek uit te voeren, zodat een effectief plan opgesteld kan worden om de werkelijke oorzaak (of oorzaken) van het probleem aan te pakken. Neem hiervoor contact op met uw dierenarts.
Wat is M. hyo?
Als het gaat om longaandoeningen bij varkens is Mycoplasma hyopneumoniae (M. hyo) vaak de belangrijkste veroorzaker. M. hyo kan voorkomen in verschillende vormen met verschillende ernst, waardoor de klinische symptomen niet altijd even duidelijk zijn in de verschillende diergroepen. Bij de gespeende biggen en vleesvarkens kun je vaak klinische symptomen waarnemen die passen bij het PRDC. Ook andere factoren kunnen een rol spelen bij het tot uiting komen van deze klinische symptomen zoals andere ziektekiemen die aanwezig zijn op het bedrijf en het klimaat in de stal. Varkens die geïnfecteerd zijn met M. hyo zijn ziek, hoesten, hebben een lichte verhoging van de lichaamstemperatuur en nemen minder voer op. Verder zijn ze uiteraard minder actief en kunnen er soms wat grauw uit zien. De sterfte valt over het algemeen mee, maar het percentage dieren dat ziek wordt ligt wel hoog. Dit kan resulteren in achterblijvende groei en hoger medicijngebruik. Omdat M.hyo niet altijd duidelijke klinische symptomen geeft, kan het voorkomen dat er eerst een andere ziektekiem als veroorzaker wordt aangewezen, alvorens men aan een M. hyo infectie denkt.
Welke rol speelt M. hyo bij PRDC
M. hyo ligt vaak aan de basis van het PRDC-complex (soms samen met het PRRS-virus). Deze kiem tast de voorste luchtwegen aan, waardoor de eerste barrière tegen ziektekiemen beschadigd raakt. Doordat het afweersysteem van het varken niet meer optimaal werkt, zullen ook andere ziektekiemen meer kans krijgen om het lichaam binnen te dringen en schade toe te brengen. Dit zijn dan meestal secundaire infecties zoals App.
Wat kun je als varkenshouder zelf doen?
De kiem wordt vooral overgedragen door direct contact van varkens onderling. Probeer daarom zoveel mogelijk te voorkomen dat tomen gemengd worden en leg niet te veel dieren in een hok. Ook kunnen biggen in de kraamstal al geïnfecteerd worden met de kiem (al komt deze route van besmetting vrij weinig voor). Het grootste risico van infectie met M. hyo is daarom het verplaatsen van dieren en dan met name waarbij tomen of hokgroepen gemengd worden.
Zoals met iedere ziektekiem; zorg voor een goede hygiëne om verspreiding te voorkomen (denk dan ook aan de adaptatieperiode van aangevoerde gelten). Leg zo min mogelijk biggen over om verspreiding tussen biggen tegen te gaan. Controleer het klimaat en zorg ervoor dat deze zo optimaal mogelijk is. Ook is vaccinatie mogelijk om schade door M. hyo op het bedrijf te voorkomen. Laat u hierover adviseren door uw dierenarts. Vaccinatie ter bescherming van een M. hyo infectie kan veel voordeel opleveren.