Column: Onbegrijpelijk, die 5 miljard voor stikstof

Door de lockdown zijn al veel ondernemers in de problemen gekomen met in hun kielzog hun medewerkers. De overheid heeft daarvoor hulpmaatregelen in het leven geroepen maar ik ben bang dat die niet veel zoden aan de dijk zullen zetten. Deze gezondheidscrisis mondt uit in een economische crisis waarbij niet alleen bedrijven en hun medewerkers hard worden getroffen maar ook de overheden. Nu zijn wij natuurlijk geen Italië maar ook Nederland heeft niet oneindig veel geld.

5 miljard

Het is dan ook onbegrijpelijk dat de Nederlandse overheid er nu voor kiest om 5 miljard euro beschikbaar te stellen om uit de stikstofcrisis te komen (die voor dit jaar trouwens ruimschoots is opgelost). Het ergste is misschien nog wel dat niemand tevreden is. De milieulobbyisten niet omdat het niet genoeg is en deze maatregelen geen oplossing geven voor het stikstofprobleem. En ondernemend Nederland niet omdat er met geld gesmeten wordt en er maatregelen worden voorgesteld die geen oplossing geven. Daar zijn links en rechts het een keer hardgrondig eens. Biedt dat geen kansen?

Die kansen kunnen we pakken als de overheid wil luisteren naar de deskundigen in het veld. Laat ik het dus maar even bij veehouderij houden. Het wegkopen van vee (nu komen ook de koeien aan de beurt) heeft slechts een zeer klein effect op de stikstofdepositie op het land en is een zeer dure maatregel. Niet alleen door het uitkopen van boeren maar ook door verlies van economische activiteit.

Voer

Ook de voermaatregel mist zijn effect. De minister wilde niet praten met de voerindustrie en heeft besloten om een keiharde N-norm voor rundveevoer in de wet te zetten. Dus ongeacht de situatie op de boerderij en die van de dieren moet krachtvoer aan bepaalde normen voldoen.

De kans is groot dat dit averechts uitpakt en er is een vrij grote mate van zekerheid dat de economie van het melkveebedrijf er slechter van wordt. We kunnen met voer echt wel resultaten behalen om stikstofuitstoot te verlagen, maar alleen als we gebruik maken van de specialistische kennis die we hebben en op bedrijfsniveau beoordelen wat de mogelijkheden zijn.

Mestverwerking

Als de minister dan toch wil laten zien dat ze niet stilzit en maatregelen neemt, geef dan een miljard subsidie voor de oplossingen die we hebben. Zo zijn we met mestverwerking (groot en klein) uitstekend in staat om stikstof uit het milieu te halen. Het interessante is dat mestverwerking kan uitgroeien tot een extra economische activiteit van de veehouderij. Dat mes snijdt dus aan twee kanten.

Daarnaast zijn er veel ideeën om stallen te verbeteren en daarmee de uitstoot van stikstof en fijnstof te verminderen. De CO2 footprint en waterverbruik staan de laatste tijd in de schaduw van de stikstof maar ook daar hebben we oplossingen voor. Zoals huishoudens en bedrijven subsidie krijgen voor isolatie, ledverlichting en zonnepanelen kan dat bij boerenbedrijven natuurlijk ook. Een energieneutrale stal behoort tot de mogelijkheden. Transporten van voer, mest en dieren kan ook nog wel zuiniger. We kunnen meeliften op de technieken die worden ontwikkeld in de auto- en transportsector.

Voerconversie

Als voerboer geef ik nog even wat aandacht aan voer. De continue voerconversieverbetering is het belangrijkste resultaat om het aandeel CO2 van voer in de footprint van vlees te verlagen. Minder voer gaat hand in hand met minder water en minder mest. Varkens gaan richting een voerconversie van 2 en met een aandeel van meer dan 50 procent bijproducten in voer is de productie van varkensvlees in Nederland al erg efficiënt.

Maar wellicht kunnen we nog verder gaan. Als er zaken veranderen in genetica, gezondheid en stallen moeten we voer daar weer op aanpassen. Dat staat dus nooit stil.