China kloont virusvrije biggetjes voor donortransplantatie

De productie voor dierlijke donororganen voor mensen is met deze ontwikkeling wederom een stap dichterbij gekomen.

Het grootste probleem bij de productie van donororganen door varkens bestemd voor mensen (xenotransplantatie) is namelijk het overbrengen van ziekten. Zolang er ziektes overgebracht kunnen worden door transplantatie zijn varkens geen veilige bron.

Sommige virussen in varkens maken transplantaties zelfs onmogelijk. Maar de Chinese wetenschappers beweren nu dat ze genetisch gemodificeerde en virusvrije biggen gekloond hebben, die wel veilig zijn om gebruikt te worden voor transplantaties van organen naar de mens.

Tienjarig obstakel
In een laboratorium in de provincie Yunnan van Zuidwest-China zijn 15 biggetjes geboren, die geen drager zijn van het actieve infectieuze virale gen dat het proces van varkens tot menselijke transplantatie gedurende meer dan tien jaar heeft belemmerd.

Varkens hebben porcine endogene retrovirussen (PERV's) ingebed in hun genoom. Deze virussen kunnen van een varkenscel naar een menselijke cel springen. De virussen kunnen zich daarop verspreiden naar nieuwe menselijke cellen.
Dit jarenlange obstakel is nu geslecht doordat de wetenschappers een nieuwe genbewerkingstechniek gebruiken, onder de naam CRISPR, die de PERV's inactiveren.

Surrogaat zeugen
Geneticus Luhan Yang en haar collega's bij de Amerikaanse biotech startup eGenesis zijn verantwoordelijk voor de doorbraak. Met gewijzigde genen creëerden de wetenschappers PERV-geïnactiveerde varkensembryo's en plaatsen deze in ‘surrogaat zeugen’ om klonen te produceren, op dezelfde manier zoals Dolly het Schaap werd geschapen.

Dit jaar werden er 37 van dergelijke klonen geproduceerd door 17 zeugen in de Yunnan Agricultural University. Er werden 15 biggetjes geboren die nu nog in redelijke gezondheid zijn met leeftijden van 1 tot 4 maanden.
Het volgende obstakel dat genomen moet worden, is om met behulp van genbewerking varkensorganen minder vatbaar te maken voor aanvallen door hun immuunsysteem van de menselijke ontvangers.

Twee miljoen patiënten
Uiteindelijk kan xenotransplantatie ervoor zorgen dat meer mensen een donororgaan krijgen. Wereldwijd zijn er namelijk meer dan 2 miljoen patiënten die orgaantransplantaties nodig hebben.
In China alleen wachten meer dan 300.000 patiënten op orgaantransplantaties, maar er worden jaarlijks minder dan 10.000 operaties uitgevoerd.

De techniek kan weliswaar over enkele jaren rijp voor de praktijk zijn, er is evenwel veel weerstand tegen xenotransplantatie. WHO vindt dat er te grote risico’s zijn in de verspreiding van bekende en nog onbekende ziekten. Ook Nederland staat zeer afwijzend tegenover de nieuwe techniek en deze is derhalve ook verboden.