Grotere afdracht aan Brussel en minder landbouwsteun dreigt voor Nederland

Momenteel wordt meer dan de helft van de Europese uitgaven besteed aan landbouwsubsidies, voor een deel aan boeren in West-Europa die dat niet nodig hebben, en aan financiële steun voor de armere regio’s in de EU. In verband met de Brexit, zal Nederland volgens berekeningen die momenteel in Brussel circuleren 1 tot 2 miljard euro meer moeten afdragen aan de EU-kas bovenop de 7 miljard euro die ons land nu al als nettobetaler betaalt. Nederland draagt al jaren meer aan Brussel dan het terugontvangt en krijgt daarom een korting op zijn afdrachten van 1 miljard euro, die EU-begrotingscommissaris Oetinger ook wil schrappen. Wat de landbouw aangaat, verklaarde de Commissie al eerder dat de directe inkomenssteun voor de rijkere boeren drastisch omlaag moet, hetgeen haar niet algemeen in dank werd afgenomen.

Bondgenoot

De Commissie heeft dezer dagen echter een onverwachte- maar machtige bondgenoot gekregen in de persoon van de Franse president Macron, die onomwonden verklaarde dat hij fors wil bezuinigen op de landbouwuitgaven, wat een geluid is dat geen enkele president voor hem ooit liet horen. Macron ging nog een stapje verder door te verklaren dat de Europese landbouw grondig moet worden hervormd, hetgeen in de praktijk betekent dat er substantieel bezuinigd zal moeten worden. Gezien het herstel van de as Parijs-Berlijn mag men verwachten dat de twee landen bij de komende hervormingen in de EU-landbouw het voortouw zullen nemen.

Besparing

Dat alles klinkt bij de Commissie als muziek in de oren, die eerder al te kennen gaf dat de huidige financiële aanpak in de landbouw na 2020 niet voor herhaling vatbaar is. Daarom lanceerde zij niet toevallig aan de vooravond van de EU-top twee zeer ingrijpende besparingsscenario’s: het landbouwbudget met 30 procent verminderen hetgeen zou neerkomen op een besparing van 120 miljard euro. In veel lidstaten (zeker de rijkere zoals Nederland) zou het landbouwinkomen daardoor met gemiddeld 10 procent dalen. Deelsectoren die sterk van inkomenssteun afhangen, zoals de vleesveehouderij, zullen de besparing nog harder voelen. Het tweede scenario omvat een besparing van 60 miljard euro (of 15 procent) op de landbouwuitgaven, waarvan de gevolgen kleiner zouden zijn, maar nog altijd goed voelbaar. Een ding is zeker: Nederland zal bij de onderhandelingen over de meerjarenbegroting, die in mei in een akkoord moeten uitmonden, alle zeilen moeten bijzetten om een financiële klap te voorkomen.