Forse stijging waterschapslasten boeren

De tijdelijke Commissie Aanpassing Belastingstelsel (CAB) heeft dat voorgesteld. Als motivatie wordt gesteld dat het principe ‘de vervuiler betaalt’ in de nieuwe tarieven beter tot zijn recht moet komen. Nu betalen boeren nog voor zg. puntlozing van water op het oppervlaktewater, maar dat wordt omgezet naar het principe van een ‘diffuse verontreiniging’ vanuit de landbouw. Daarbij gaat het om alle water dat via alle hectares van een boer in het oppervlaktewater komt.

Eind december heeft de commissie de voorstellen al gepresenteerd, maar toen zonder een definitief voorstel voor de landbouw. Wel werden toen twee andere nieuwe heffingen voorgesteld voor lozingen uit rioolwaterzuiveringen en uit overstorten van de riolering. Deze twee voorstellen zouden de waterschappen ruim 66 miljoen euro moeten opleveren.

De CAB is afgelopen maanden bezig geweest om een voorstel over de nieuwe heffing voor de landbouw, inclusief de eventuele opbrengst daarvan, verder uit te werken. Volgens een woordvoerder van de Unie van Waterschappen, is daarom nu nog niets te zeggen over de hoogte van zo’n landbouwheffing. In maart zou de commissie die officieel presenteren. In juni volgt dan de vaststelling van het nieuwe heffingenstelsel door de Unie van Waterschappen, waarna het wordt aangeboden aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat.

Onderzoek

Geesje Rotgers, onderzoeksjournalist bij V-focus en Jaap Hanekamp van University College Roosevelt Middelburg, hebben met financiering van Stichting Mesdag Zuivelfonds de onderbouwing van de voorstellen voor de landbouw getoetst. Op 6 maart zal dit onderzoek ‘De boer betaalt, maar voor welke vervuiling?’ in Nieuwspoort in Den Haag gepresenteerd worden.

Enkele conclusies zijn al gepubliceerd. Zo stelt de CAB dat de landbouw verantwoordelijk is voor 60 procent van de stikstof- en fosforbelasting van het oppervlaktewater. Na checken van de onderliggende data door de twee onderzoekers blijkt dat dit hoge percentage tot stand komt doordat enkele bronnen bij de landbouw worden geteld, maar waarvoor de landbouw niet verantwoordelijk is of kan zijn.

Uit de studie blijkt verder dat er sprake is van onhaalbare normen voor nutriënten. De overheden, waaronder waterschappen, hebben er echter voor gekozen vooralsnog niet te tornen aan de normen. Dat leidt tot irreële kosten van waterschappen die deze normen tóch nastreven en doorbelasten aan de landbouw, zo zeggen de twee onderzoekers.

Volgens hen is de heffingssystematiek die de waterschappen willen gaan toepassen, ook niet conform de richtlijnen van de Europese Commissie. Nu wordt de landbouw veel zwaarder aangeslagen dan noodzakelijk is volgens de Europese Commissie die door de onderzoekers om een oordeel is gevraagd.