Bert van den Berg blikt vooruit op 2021: 'Maak 2021 het varkensjaar van de win-win oplossingen'

In 2020 traden grote verstoringen in de varkenssector op door Corona en Afrikaanse Varkenspest. Maar de Nederlandse varkenshouderij werkte desondanks verder aan verduurzaming. Ook in 2021 valt hierin voortgang te boeken, vooral met slimme win-win oplossingen.

Slachthuispersoneel zwakke schakel varkensvleesketen

Niemand wil dit, maar toch gebeurde het ook in 2020 weer. Begin dit jaar waren er NVWA-rapporten over levend gekookte varkens in slachthuizen en je zag op tv hoe in een slachthuis flink op varkens werd geslagen. In mei concludeerden wetenschappers van de Europese Voedselveiligheidsautoriteit dat 29 van de 30 risico’s voor het varkenswelzijn in slachthuizen terug te voeren zijn op het personeel. En tijdens de coronapandemie bleken slachthuizen te kunnen veranderen in een coronavirushaard.

In 2021 moet er dan ook wat gedaan worden aan de werkdruk en de transport- en leefomstandigheden van de arbeidsmigranten in slachterijen. Dat zal ook het dierenwelzijn verbeteren.

Ook bij de dreiging van Afrikaanse varkenspest (AVP) zijn arbeidsmigranten de grootste risicofactor. Zwijnen afschieten en hekken om natuur zetten helpt niet; zorg dat mensen en veetransporten AVP niet onbedoeld uit Oost-Europa meenemen en dat varkensbedrijven hun bio-veiligheid op orde hebben.

Couperen, castreren en biggensterfte (verder) terugdringen

Als bijvoorbeeld het stalklimaat niet helemaal goed is, er is een griepje onder de varkens, de varkens zijn niet tevreden over een voerwisseling, of het verrijkingsmateriaal is niet toereikend, dan kan er stress en bijten onder de varkens ontstaan. Reden waarom de staart preventief wordt gecoupeerd. Hoe mooi zou het zijn als de staart er aan kan blijven als teken dat al die risicofactoren onder controle zijn. Daarvoor is nog een weg te gaan. In 2020 moesten varkenshouders hiervoor een eerste welzijnscheck op hun bedrijf doen. Deze check helpt sterke en zwakke punten te identificeren. Daaraan werken brengt niet alleen een coupeerstop dichterbij, maar verbetert sowieso het dierenwelzijn en de bedrijfsresultaten.

In Nederland castreert ruim 60 procent van de varkensfokkers al jaren niet meer. Voor de rest is het wachten tot de Duitse markt meer beerbiggen en berenvlees accepteert. Daar lijkt eindelijk schot in te komen nu Duitse varkensfokkers per 1 januari 2021 alleen nog onder narcose en met pijnbestrijding achteraf mogen castreren. Hopelijk stoppen vele Duitse varkensfokkers helemaal met castreren en leren de vele Duitse vleesverwerkers waarin berenvlees wel of niet te verwerken en gaat de Duitse markt meer beertjes en berenvlees uit Nederland afnemen.

Al jaren lukt het niet om de biggensterfte substantieel te verlagen. Dit, hoewel de verschillen in sterfte tussen de varkensbedrijven aangeven dat daarvoor ruimte is. Er zijn plannen om in 2021 te benchmarken, zodat varkensfokkers kunnen zien waar ze mogelijk aan verbeteringen kunnen werken.

Bronmaatregelen in plaats van luchtwassers

Er lopen veel belovende projecten in de varkenshouderij om mest en urine te scheiden of te koelen en dagelijks uit de stal af te voeren. Dat vermindert niet alleen ammoniak- en stikstofuitstoot maar leidt ook tot gezondere stallucht en minder luchtwegaandoeningen.

Kortom, ik wens de varkenshouderij een win-win rijk 2021 toe.

Bert van den Berg,
Programmamanager veehouderij bij de Dierenbescherming.

---

De redactie van Pig Business is inhoudelijk niet verantwoordelijk voor dit artikel.