VPOV: 'Slachterijen beïnvloeden prijsvorming met aantal slachtingen'

De VPOV-analyse maakte gebruik van de Duitse prijzen en slachtgewichten, gezien Duitsland prijszetter is op de Noordwest-Europese markt. Daarbij is de relatieve evolutie van slachtaantallen en slachtgewicht een uitstekende graadmeter om de stemming op de varkensmarkt te meten. Als het aanbod aan levende varkens ontoereikend is voor de vraag daalt volgens de VPOV het slachtgewicht en stijgt de prijs, en omgekeerd.

Korte termijn

VPOV ziet een logisch verband tussen slachtgewicht en prijs: indien de vraag hoger is dan het aanbod zal er iets harder getrokken worden aan de varkens en zal het gemiddeld slachtgewicht dus dalen. Tegelijk stijgt de prijs. Als daarentegen het aanbod te groot is voor de vraag zullen de varkens naar achteren geschoven worden en zal het gemiddeld slachtgewicht stijgen, en de prijs dalen. Dit effect speelt op de korte termijn.

Daarnaast is er een aantal effecten, dat op de langere termijn speelt. De varkensprijs wordt immers ook beïnvloed door de voederprijs. En natuurlijk heeft ook de evolutie van productie en consumptie een belangrijke impact. Aanbod- of vraagschokken zullen daardoor het absolute prijsniveau beïnvloeden.

Tenslotte is er ook een duidelijke evolutie naar zwaardere varkens. Dit heeft te maken met de dalende voederkost, het stijgende belang van Zuidoost-Azië in onze afzet, het feit dat de genetische evolutie toelaat om varkens zwaarder af te leveren zonder te veel te vervetten, én het feit dat dit ook voor de slachthuizen een efficiëntieverbetering met zich meebrengt.

Markt onder stoom

De cijfers van de slachtgewichten bieden echter géén verklaring voor de prijsvorming in de maand februari. De evolutie (daling) van het slachtgewicht kan immers als ‘normaal’ bestempeld worden.

Wat echter opvalt, is dat de slachtaantallen, onder meer in Duitsland, Polen en België, sinds week 6 enkele procenten lager liggen dan één jaar geleden, waardoor de vleesproductie ongeveer 2,5 procent lager uitvalt dan dezelfde week in 2017. In combinatie met een goed lopende afzet maakt dit, dat de slachthuizen de markt moeilijk onder controle krijgen.

Evenwicht herstellen

Begin maart deelden de Duitse slachthuizen mee dat ze het aantal slachtingen gingen verminderen. Dus, hoewel het aantal slachtingen al laag ligt, gaan ze het aantal slachtingen nóg verminderen. Dit heeft weliswaar een negatief effect op hun kostprijsefficiëntie, maar ze doen dit volgens de Vlaamse varkenshouderijorganisatie om het evenwicht op de markt te herstellen en grip op de prijs te krijgen.

Vanuit hun perspectief heeft dit twee effecten. Een eerste effect is dat het laten ‘ophopen’ van levende varkens een aanboddruk met zich meebrengt, waardoor slachthuizen het initiatief op de varkensmarkt kunnen terugwinnen. Een tweede effect is dat de lagere vleesproductie zorgt voor een ‘krapte’ op de vleesmarkt, waardoor slachthuizen hun verkoopprijzen kunnen doen stijgen. Het mes snijdt op deze manier aan twee positieve kanten voor de slachterijen.

Vuistregel

Volgens de VPOV is er een vuistregel die bepaalt dat een wijziging van het aanbod met 1 procent een effect heeft op de prijs van 7 procent. Dus 2,5 procent aanboddaling heeft zo een opwaarts prijseffect van (2,5 x 7 =) 17,5 procent. En 17,5 procent van 1,40 EUR is 24,5 cent.