'Veel stoppende boeren leidt tot verpaupering van het platteland'

Het aantal boeren dat een nieuwe toekomst zoekt voor hun stallen en grond zijn er inmiddels zoveel, dat gemeenten meer deskundige ambtenaren nodig hebben om dat allemaal goed te regelen, volgens de stichting.

Ingrid Jansen is directeur van Stimuland, een stichting die onder andere erfeigenaren in Oost-Nederland begeleidt bij het zoeken naar nieuwe bestemmingen voor hun bedrijfslocaties. „Als het tekort van ambtenaren met expertise niet snel wordt aangevuld, zijn de risico’s niet te overzien voor het platteland. Verval en verpaupering zijn het gevolg. En er zijn nu al criminelen die hun kans ruiken om er wietkwekerijen of drugslaboratoria in te vestigen, dat moeten we terugdringen en voorkomen om de leefbaarheid in het buitengebied te behouden!"

Complexiteit

Als een boer omschakelt, komt daar veel bij kijken: slopen, herbestemmen, bouwen en daarvoor moet een boer stroperige en langdurige procedures doorlopen. „Het heeft er ook mee te maken dat projecten ingewikkelder worden. Kies je voor een andere bestemming dan hoe dat in het bestemmingsplan opgenomen staat dan kost dat veel tijd. Vooral vanwege de procedures bij gemeenten", aldus Jansen.

De onduidelijkheid over wat wel en niet kan, leidt ertoe dat boeren minder snel meedoen aan de talloze stimuleringsregelingen van de overheid. Een voorbeeld is volgens Jansen de warme saneringsregeling voor varkenshouders. „Ooit bedoeld om bedrijven die stankoverlast veroorzaken te laten stoppen of te verplaatsen. Maar slechts de helft van de varkenshouders, die zich heeft ingeschreven stopt. De reden? Gemeenten kunnen onvoldoende toekomstperspectief bieden voor deze groep."

In een onderzoek dat het ministerie van Landbouw Natuurbeheer en Voedselkwaliteit (LNV) in 2019 liet uitvoeren naar de beweegredenen van varkenshouders om te stoppen kwam naar voren dat ze zich niet of nauwelijks gesteund voelen door lokale overheden. Er was één uitzondering: gemeente Hof van Twente. Simpelweg omdat Hof van Twente één contactpersoon voor boeren heeft in combinatie met een soepele opstelling tegenover herbestemmingsplannen.

‘Tijd voor actie!’

Plattelandsorganisatie Stimuland vindt dat er actie ondernomen moet worden want de gevolgen kunnen desastreus zijn volgens Ingrid Jansen: „We kunnen het platteland van Nederland blijvend kwijtraken als er niet gauw extra mankracht met deskundigheid komt bij gemeenten. Stimuland roept daarom demissionair minister Schouten op om dit probleem op de kaart te zetten en aan te pakken in samenspraak met het Interprovinciaal Overleg (IPO) en Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG)!"