NVWA deed geen herinspecties bij vleeswarenbedrijf Offerman na listeria-uitbraak

In 2019 haalden supermarkten en bedrijfskantines miljoenen pakjes vleeswaren, waaronder ham en kipfilet, uit de schappen, vanwege de aanwezigheid van de listeria-bacterie. In totaal werden 35 mensen ziek, twee vrouwen kregen een miskraam en zes patiënten overleden.

Uit de documenten die RTL Nieuws opvroeg bleek dat Offerman (sinds 2017 heet het bedrijf Ter Beke) jarenlang verkeerde houdbaarheidsdatum op het product zette zonder een goede onderbouwing. Zo werden bijvoorbeeld houdbaarheidstermijnen van paté en boterhamworst veel te lang verlengd. Zo kon de boterhamworst volgens Ter Beke wel 31 dagen worden bewaard, maar volgens de NVWA mocht dit maar 21 dagen zijn.

De NVWA wist dat Offerman stoeide met de houdbaarheidsdatum. De dienst trad hier in 2016 en 2017 ook tegen op. Het keurde de ene na de andere houdbaarheidsstudie af en gaf het bedrijf hiervoor in die periode drie schriftelijke waarschuwingen.

Daarna bleven de problemen voortduren, zo blijkt uit een mail van een inspecteur van de NVWA die in september 2019 werd gestuurd. Daarin staat: 'Sinds juli 2017 is er geen inspectie meer geweest. (…) Er stond ook nog een schriftelijke waarschuwing van het niet volledig hebben van de houdbaarheidsstudies. Ook hier is geen opvolging aan gegeven door ons." De mail werd geschreven op het moment dat er al een grote listeria-uitbraak aanwezig was op de productielocatie in Aalsmeer. Ook waren er toen al slachtoffers gevallen.

Te druk

De toezichthouder gaf als reden aan destijds te druk te zijn. 'Door het schuiven in teams, bedrijvenbeheerders en regio's en een capaciteitsprobleem is het opvolgen van herinspecties voor dit bedrijf niet uitgevoerd.' De voorrang ging naar andere bedrijven die onder verscherpt toezicht stonden. Daarnaast was de NVWA druk met de fipronilcrisis die in de zomer van 2017 uitbrak in de pluimveesector.

In september 2019 worden alsnog boetes opgelegd. De houdbaarheidsstudies zijn dan nog steeds niet op orde. Dat is bijna 30 maanden na de laatste waarschuwing die de NVWA in april 2017 aan het bedrijf gaf.

'Andere prioriteiten'

De NVWA laat aan RTL weten dat het bedrijf primair verantwoordelijk is voor de veiligheid van zijn producten. Op het punt waarom er pas in september 2019 een herinspectie en een boete volgden voor het niet op orde hebben van de houdbaarheidsstudies, zegt Ralph van Disseldorp van de NVWA dat er destijds andere keuzes zijn gemaakt. Hij geeft toe dat de NVWA volgens haar eigen handhavingsbeleid eerder langs had moeten gaan bij het bedrijf. Maar, zegt hij: "Er lagen ook andere prioriteiten en we kunnen niet overal zijn."

RTL Nieuws heeft Ter Beke ook om een reactie gevraagd, maar die wil niet inhoudelijk reageren omdat de zaak aan de bestuursrechter is voorgelegd.