Minister wil in 2030 coupeerstop van staarten bij biggen

Minister Staghouwer erkent dat staartbijten tot verwondingen en infecties kan leiden, en daarmee tot een ernstige aantasting van het dierenwelzijn en de diergezondheid. Staartbijten is een multifactorieel probleem, dat ook in alternatieve houderijsystemen voorkomt. Om staartbijten te voorkomen moeten de achterliggende oorzaken aangepakt worden. Dit vergt volgens de minister, naast vakmanschap van de houder, in veel gevallen op de bestaande bedrijven een fundamentele aanpassing van de bestaande bedrijfsvoering en eveneens investeringen, bijvoorbeeld in aanpassing van klimaatsystemen, voersamenstelling of (deels dichte) vloeren voor gespeende biggen. „Om deze kosten terug te verdienen is een aanpassing van het verdienmodel gewenst. Dat alles kan niet binnen enkele jaren gerealiseerd worden, vandaar dat in voornoemde brief in antwoord op moties4 uit uw Kamer het jaar 2030 is vastgesteld als einddatum voor het staartcouperen”, zo schrijft de minister in de Kamerbrief.

Welzijnscoaches

Met de verplichte invoering in 2020 van de welzijnscheck in de private kwaliteitssystemen is Staghouwer van mening dat er door de sector een eerste belangrijke stap is gezet in de aanpak om staartcouperen te kunnen uitfaseren. „Deze welzijnscheck geeft de houder inzicht in de risico’s van staartbijten op diens bedrijf en biedt handelingsperspectief voor het nemen van maatregelen om die risico’s te verminderen”, schrijft de minister. „De sector heeft negen welzijnscoaches opgeleid die houders hierbij adviseren en ondersteunen. De coaches zijn afgelopen najaar met hun werkzaamheden gestart. Via gratis kennisvouchers kunnen varkenshouders een welzijnscoach uitnodigen op het bedrijf; hier wordt in de sector veel gebruik van gemaakt. Via deze aanpak wordt kennis over het kunnen houden van varkens met intacte staarten verder verspreid.”

Stappenplan staartcouperen

In het kader van de topsector Agri & Food is begin 2021 een omvangrijk publiekprivaat onderzoeksprogramma van start gegaan waarin alle duurzaamheidaspecten uit het sectorplan varkenshouderij worden opgepakt. Binnen dit programma werkt de sector in samenwerking met Wageningen UR (WUR) komend jaar een stappenplan uit om op een verantwoorde wijze geleidelijk met staartcouperen te kunnen stoppen. Dit plan zal zich onder andere richten op de oprichting van een netwerk van varkenshouders met ‘gesloten bedrijven’ waarvan wordt verwacht dat zij varkens met krulstaarten kunnen houden. Ook zal er een spoorboekje ontwikkeld worden waarin wordt aangegeven welke stappen varkenshouders en andere ketenpartijen moeten nemen om verantwoord en geleidelijk toe te werken naar het houden van varkens met hele staarten. Uitgangspunt daarbij is dat het stoppen met couperen niet leidt tot een verslechtering van het dierenwelzijn en de diergezondheid als gevolg van uitbraken van staartbijten.

Opzetten calamiteitenfonds

Daarnaast wordt er een gefundeerde berekening opgesteld van de aanvullende kosten die gemaakt moeten worden voor het houden van varkens met hele staarten. Wanneer deze kosten minimaal worden vergoed, kan dat het proces voor het stoppen met couperen versnellen. Een verkenning naar de mogelijkheden voor het opzetten van een calamiteitenfonds. Uit een eerdere pilotproef blijkt dat er een gerede kans is dat varkenshouders die stoppen met het couperen te maken krijgen met uitbraken van staartbijten. Dit kan leiden tot ernstige infecties, waardoor varkens aan de slachtlijn worden afgekeurd. De financiële schade en welzijnsschade die dit veroorzaakt kan varkenshouders ervan kan weerhouden om te stoppen met couperen.