België mag weer varkensvlees naar 21 landen uitvoeren

David Clarinval: „Allereerst wil ik het FAVV prijzen voor het geleverde werk: het agentschap heeft de bioveiligheidsnormen voor varkenshouderijen aangescherpt en alles in het werk gesteld om de opheffing van de embargo's en de heropening van de markten mogelijk te maken, zodat de export weer op gang kan komen. ​Dankzij de goede samenwerking met alle actoren kon België zijn status vrij van de Afrikaanse varkenspest herwinnen. De samenwerking met de gewesten wordt ook voortgezet in het kader van het risicobeheer. Wij volgen de situatie op de voet en blijven bereid om in te grijpen indien nodig.”

Varkenspest

In september 2018 dook de Afrikaanse Varkenspest op in België, in de provincie Luxemburg. De Belgische varkensbedrijven konden het virus gelukkig buiten houden maar de besmetting had wel een impact op hun exportmogelijkheden. Maar liefst 29 landen stelden beperkingen in op de import van Belgisch varkensvlees naar hun grondgebied. Minister Clarinval en het ​ FAVV leverden heel wat inspanningen om de export van Belgisch varkensvlees opnieuw mogelijk te maken. Dit zorgde ervoor dat tegen eind 2021 de heropening van de meeste markten, waaronder Zuid-Korea en Japan als voornaamste, mogelijk werd.

De economische impact in cijfers

In 2017 bedroeg de export van Belgische varkensvlees naar derde landen 10 procent van de totale export van varkensvlees. Door de embargo’s in 29 landen viel zo’n 70 procent (cijfers 2019) van die markt in derde landen weg. „Dankzij de onderhandelingen van het FAVV, lieten 21 landen de invoer van Belgisch varkensvlees terug toe en won de Belgische export in 2021 ongeveer de helft van dat verlies terug”, zegt Charinval. “Het FAVV heeft dit succes behaald door transparante gesprekken te voeren met de autoriteiten van deze landen over de ontwikkeling van de situatie en de genomen maatregelen, door deel te nemen aan internationale studiebijeenkomsten over Afrikaanse varkenspest en door het voeren van intensieve onderhandelingen met derde landen. Toch behouden op dit moment nog 8 landen - met China, Wit-Rusland, Australië en Taiwan als belangrijkste afzetmarkten - een embargo op Belgisch varkensvlees.

Waakzaamheid blijft geboden

België is er als een van de weinigen in geslaagd om de ziekte uit te roeien op zijn grondgebied. “Eind 200 verkregen we zo opnieuw de ziektevrije status van de Wereldorganisatie voor dierengezondheid (OIE)”, zegt Charinval. „De situatie in de rest van Europa is evenwel zeker niet volledig onder controle. Zo zijn er nog steeds veel besmettingen in Oost- en Zuidoost-Europa, zowel bij everzwijnen als gehouden varkens. En ook dichter bij huis, in het oosten van Duitsland, breidt de ziekte uit bij everzwijnen. Het afgelopen jaar zijn ook besmettingen bij everzwijnen vastgesteld in Italië, zowel in het noorden als rond de hoofdstad Rome.”

Reëel risico

Er is dus nog steeds een reëel risico dat het virus België terug binnen sluipt. Het FAVV herinnert er daarom aan dat de bioveiligheidsmaatregelen voor varkensbedrijven correct moeten worden nageleefd. Daarom zijn varkenshouders sinds 2021 verplicht om jaarlijks een risicobeoordeling laten uitvoeren door hun bedrijfsdierenarts, via een applicatie die door het FAVV werd gefinancierd. Daarnaast moeten ze ook een actieplan opstellen om de bioveiligheid op het bedrijf te verbeteren.

Jachttoerisme

Jachttoerisme is één van de menselijke activiteiten die een rol kunnen spelen in het verspreiden van de ziekte. „Het is daarom ten stelligste aangeraden dat jagers hun voorzorgen nemen wanneer ze in Oost- en Zuidoost-Europa, in het oosten van Duitsland of in Italië jagen”, zegt Charinval. „Vooraleer zij terug in België jagen, moeten zij de nodige voorzorgen nemen zodat geen varkenspest in onze wilde everzwijnen terecht komt. Voor jagers die uit een besmette zone terugkeren is het daarom uitermate belangrijk om een aantal maatregelen in acht te nemen: het gebruikte materiaal (laarzen, voertuigen, kledij,…) moet grondig worden ontsmet; ​ vlees dat niet voor persoonlijke consumptie is bestemd moet worden gekeurd.” Binnenkort zal een nieuwe sensibiliseringscampagne uitgevoerd worden.”

Consumenten

Ook consumenten kunnen hun steentje bijdragen om te vermijden dat AVP onze varkens en everzwijnen treft. Wanneer je terugkomt van een reis naar getroffen gebieden in het buitenland, neem je best nooit vlees of vleeswaren mee. Het is bovendien verboden om vlees en ander afval uit de keuken te voederen aan varkens of everzwijnen. En tenslotte, gooi tijdens een wandeling je afval niet weg in de natuur, maar in een gesloten vuilnisbak. Het FAVV mag dan wel bekend staan om zijn controles doorheen de voedselketen, het Agentschap is ook verantwoordelijk voor de preventie en bestrijding van gereglementeerde dierziekten. Voor wat betreft de Afrikaanse varkenspest (AVP), werkt het Agentschap nauw samen met de gewestelijke overheden. Het virus is niet overdraagbaar op de mens en er is dus geen enkel risico voor de volksgezondheid.