RIVM: ‘Minder vleesaankopen bij prijsverhoging èn info milieuschade

Echter, alléén een prijsverhoging, via een hogere belasting, of alléén informatie voordat mensen de winkel binnengaan, heeft minder tot geen effect op de hoeveelheid gekocht vlees in de supermarkt, blijkt uit het onderzoek waarbij ruim 500 deelnemers hun wekelijkse boodschappen in een virtuele supermarkt deden. Dit is een programma waarbij het voor een deelnemer lijkt alsof hij of zij rondloopt in een ‘echte’ supermarkt.

Deze ‘supermarktklanten’ werden gevraagd om voor heel het huishouden boodschappen te doen voor zeven keer ontbijt, lunch, avondeten en daarnaast te zorgen voor tussendoortjes. Zij waren in het dagelijks leven ook verantwoordelijk voor de wekelijkse boodschappen. Sommigen kregen te maken met 30 procent duurder vlees, informatie over de milieuschade van vleesproductie en wat zij daar zelf aan konden doen of een combinatie van beide. De rest behoorde tot de controlegroep.

386 gram minder vlees

Deelnemers die te maken kregen met een prijsverhoging op vlees én informatie kochten 386 gram minder vlees per huishouden per week (36 procent minder). De andere groepen kochten een klein beetje minder of nauwelijks minder. Bij alleen een hogere prijs werd 144 gram minder gekocht, alléén informatie over de milieuschade van vleesproductie en wat zij daar zelf aan konden doen had geen effect. Het RIVM en de VUVrije Universiteit concluderen dan ook dat het verhogen van de prijs van vlees sámen met informatie zorgt voor de grootste daling in de verkoop van vlees.

Virtueel supermarkt

Bij het interpreteren van de onderzoeksresultaten moeten volgens de onderzoekers wel enkele beperkingen worden opgemerkt. Ten eerste is het experiment uitgevoerd in een virtuele supermarkt, die zijn beperkingen heeft. De virtuele supermarkt heeft een kleiner boodschappenaanbod dan een echte supermarkt. Bovendien zou het winkelgedrag van deelnemers in de virtuele supermarkt kunnen worden beïnvloed omdat deelnemers hun eigen geld niet uitgeven en de boodschappen niet ontvangen.

Nieuwe Zeelands onderzoek

Desalniettemin is de Nieuw-Zeelandse versie van de virtuele supermarkt, die dezelfde methodiek gebruikt als de Nederlandse versie, eerder gevalideerd. De validatiestudie vergeleek binnen personen de echte boodschappen met winkelpatronen in de virtuele supermarkt en toonde aan dat gekocht voedsel in de virtuele supermarkt een goede afspiegeling of representatie was van aankopen in een echte supermarkt. Bovendien rapporteerden de deelnemers in ons onderzoek dat ze het er meestal mee eens waren dat hun winkel hun gebruikelijke boodschappen weerspiegelde.

Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift BMC Public Health.