Preventie rectumprolapsen door achterhalen van oorzaken

Prolapsen, oftewel uitstulpingen van de darm, baarmoeder of blaas, is een probleem dat regelmatig de kop opsteekt in een varkensstal. Meestal in de herfst, maar ook in andere perioden kan zich dit voordoen. Het verschil tussen dag- en nachttemperatuur speelt hierbij vaak een rol. Volgens de GD kan de incidentie van ‘rectumprolaps’ bij vleesvarkens oplopen tot wel 15 procent per koppel. Rectumprolaps is op de meeste bedrijven een multifactorieel probleem. De belangrijkste preventie bestaat uit het achterhalen van de mogelijke oorzaak. In veel niet-ernstige gevallen kan de dierenarts een prolaps herstellen. Bij ernstige gevallen kan een amputatie toegepast worden, maar meestal zijn de vooruitzichten dan slecht. Behandeling is vaak economisch niet verantwoord. Advies inwinnen bij de dierenarts is daarbij raadzaam

Diverse factoren

ABZ Diervoeding heeft de factoren die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van Prolapsen op een rij gezet. Deze heeft de mengvoedercoöperatie onderverdeeld in: huisvesting en klimaat, ziektekundige, dier-, voer- en watergerelateerd. Wat betreft huisvesting en klimaat kan het liggen op een schuine vloer met een hellingshoek van meer dan 1 cm per 20 cm (5 procent) een oorzaak zijn. Maar ook een te hoge hokbezetting, extreem op elkaar kruipen bij kou en een slechte ventilatie.

Ziektekundige oorzaken

Wat betreft ziektekundige oorzaken wijst ABZ Diervoeding op de aspecten: veel hoesten, ontsteking van de endeldarm door bacteriën, virussen, wormen of een schimmelinfectie. Daarnaast kan een ontsteking van de blaas, urineleiders en/of de vagina ook prolapsen veroorzaken. Evenals het gebruik van bepaalde medicijnen, zoals tylosine en lincomycine.

Diergerelateerde oorzaken

Bij diergerelateerde oorzaken is bij biggen en vleesvarkens de oorzaak soms terug te voeren op een te laag geboortegewicht, erfelijke gevoeligheid en het te kort couperen van staarten. Verder blijkt dat beren gevoeliger zijn dan zeugen en komt het ook meer voor bij biggen afkomstig van gelten. Bij zeugen zijn de problemen vaak terug te voeren op een gebrek aan beweging (kraamhok) en de extra buikinhoud bij drachtige zeugen. Bij ouder zeugen vooral bij een verslapping van de ophangbanden van de darmen, het geslachtsapparaat en de blaas of verzakkingen. Ook een mogelijke oorzaak bij zeugen kan zijn: vervetting, oedeemvorming, tumoren in ophangbanden en organen. En daarnaast te heftig persen bij werpen en irritatie of ontsteking van de vagina na toepassing geboortehulp of inseminatie.

Voer- en watergerelateerd

Tenslotte kunnen prolapsen ook ontstaan bij varkens die over te weinig drinkwater beschikken, waardoor de mest te hard wordt. Verder als ze te weinig vezelrijk voer vreten. Dit kan zorgen voor verstopte darmen. Verder kunnen ze ontstaan bij en te hoog calciumopname, waardoor urinewegproblemen ontstaan en bij mycotoxinen in het voer, met name ZEA. Ook voerveranderingen en onregelmatige opname en te veel dikke darm-fermentatie kunnen een oorzaak van Prolapsen zijn. Bij brijvoer dient aandacht te zijn voor het voorkomen van overmatig veel zout in het rantsoen, voeren van melk, weipoeder en sojameel en een overvoeding met brij.