Column: Wat kunnen wij leren van China bij de bestrijding van Afrikaanse varkenspest?

Van 2017 tot en met eind 2021 zat ik als consultant- en aandeelhouder van een premixfabrikant in China. Daar hielp ik Chinezen met het opzetten en begeleiden van varkensbedrijven. Zo doende zag ik ook hoe het Aziatische land te maken kreeg met Afrikaanse varkenspest (AVP) en hoe de Chinezen de koe meteen bij de horens pakte; op alle vlakken werden maatregelen genomen om het virus uit te bannen.

Hoewel er nog steeds AVP-uitbraken in China zijn, is het wel interessant om te zien welke maatregelen de Chinezen in 2019 namen. Varkenspest staat immers nu ook in Nederland voor de deur. Voorbeelden van Chinese maatregelen: het aanleggen van voervoorraden voor 2 a 3 weken, het 48 uur isoleren van personeel voordat ze naar varkensbedrijven gaan en een verbod op het voeren van losse grondstoffen.

Interessant om te zien welke maatregelen de Chinezen nemen

Een aantal onderzoekers ontwikkelden ook een eigen roadmap voor de preventie- en bestrijdingsstrategieën van Afrikaanse varkenspest in China. Klik hier voor een link naar het rapport.

Bij het vergelijken van 100 bedrijven kwamen de volgende oorzaken naar boven:

1) 34 procent: vloeibaar of gedeeltelijk vloeibaar varkensvoer (swill)

2) 19 procent: vers varkensvlees en- varkensvleesproducten

3) 42 procent: voer

4) 40 procent: menselijk handelen en transport

5) 16 procent: besmette varkens en producten waar AVP op zit

6) 2 procent: wilde zwijnen

Zoals je in het bovenstaande overzicht uit het rapport kunt zien, was de insleep bij 42 procent van de getroffen bedrijven via het voer. China perst en verhit daarom nu al het voer om risico’s op insleep via het voer en de grondstoffen uit te sluiten. Ook stopt China met vleesimport uit landen waar AVP heerst. Kijk als voorbeeld naar Duitsland, dat na twee jaar nog steeds niet naar China mag exporteren.

Nu Afrikaanse varkenspest de Nederlandse grens is genaderd, zie ik veel goede dingen gebeuren

Nu Afrikaanse varkenspest de Nederlandse grens is genaderd, zie ik veel goede dingen gebeuren, zoals de acties vanuit de Nederlandse Roadmap AVP. Echter, op het gebied van voer- en grondstoffen en import van vlees is er volgens mij nog wel wat werk aan de winkel en mag er wat mij betreft meer aandacht zijn voor twee punten: de verwerking van grondstoffen en de import van vlees.

Ik ben daarbij voorstander van dezelfde aanpak als in China: alle voeders voor de duur van drie tot zes maanden pelleteren of uitleveren in kruimelvorm. Door dit toe te passen wordt elk voer bewerkt met een temperatuur tussen de 60 en 80 graden. Zo worden virussen die in deze grondstoffen zitten geëlimineerd en wordt het risico op insleep verlaagd. Zie deze Chinese video als voorbeeld.

Ik ben voorstander van dezelfde aanpak als in China

De bedrijven met losse grondstoffen zouden dan (voor een periode) een compleet mengvoer kunnen aankopen via de voerfabrikanten om zo gezamenlijk de risico’s te beperken. Momenteel is er geen goed zicht op de herkomst van granen en daarom vormt dit een risico. Enkel alleen door het bewerken van deze grondstoffen met hoge temperaturen zullen deze risico’s verminderd kunnen worden.

Hetzelfde geldt voor de vleesimport. We hebbben voldoende eigen varkens in Nederland en daarom moeten we niet willen dat verwerkers en/of de retail vlees blijven importeren uit AVP-risicogebieden. Ik pleit daarom ook op een tijdelijk verbod hierop.

Ik ben van mening dat we vooraf alle risico’s moeten uitsluiten

Ik ben van mening dat we vooraf alle risico’s moeten uitsluiten en niet pas actie moeten ondernemen als het AVP-virus al in Nederland is. We kunnen in de huidige omstandigheden niet het risico nemen om nog eens 10 tot 15 euro per varken te verliezen. Dit gebeurt als Afrikaanse varkenspest in Nederland komt en we daardoor de export naar China verliezen. Dit hebben we ook in België en Duitsland gezien. De economische gevolgen kunnen dus enorm zijn en een doodsteek betekenen voor de sector.

Omdat ik mij met name richt op de markt, roep ik de sectorpartijen die veel met AVP bezig zijn en het ministerie van LNV op om kritisch te kijken naar de insleep via het voer en een tijdelijke ban op vleesimport vanuit risicovolle gebieden in te stellen. Deze zaken zijn wat mij betreft zeker het overwegen waard bij het nemen van verdere maatregelen. De economische gevolgen van een AVP-uitbraak kunnen immers enorm zijn.