Schouten: opnieuw onderhandelen over derogatie zal niet helpen
De minister had verwacht dat die vrijdag bekend zou worden gemaakt, maar de Europese Commissie had het dinsdagavond al op haar site gezet. Officieel is het nog een voorlopige versie, omdat de beschikking pas officieel wordt nadat die, later deze week, door de raad van Eurocommissarissen wordt bekrachtigd, maar die bekrachtiging zal niets meer aan de voorwaarden veranderen.
Onder andere LTO en de BBB vinden dat Nederland opnieuw moet gaan onderhandelen om betere voorwaarden te krijgen. Minister Schouten vindt dat niet realistisch. „Sterker nog“, zei ze, „het was een hele toer om te zorgen dat we nog een geleidelijke afbouw van de derogatie zouden krijgen.“
In de gesprekken met Brussel is naar voren gekomen dat Nederland nog flinke stappen moet zetten op het gebied van waterkwaliteit, vertelde ze, en die situatie verdwijnt niet als Nederland opnieuw gaat onderhandelen.
Schouten erkent dat het probleem van de waterkwaliteit groter is dan de landbouw alleen. De onderhandelingen over de derogatiebeschikking gingen specifiek over de landbouw, zegt ze. Maar Nederland gaat meer doen; minister Mark Harbers (I&W) zal met een pakket maatregelen komen dat juist ook buiten de landbouw neerslaat.
In de derogatiebeschikking legt de Europese Commissie Nederland zware eisen op, die ook niet-derogatieboeren treffen. Had Nederland dan misschien geen derogatie moeten vragen? De minister denkt niet dat dat de oplossing is. „Het probleem van de waterkwaliteit is dan niet opgelost“, zei ze, „en de Commissie zal Nederland dan op een andere manier daaraan laten voldoen. Via maatregelen in de actieprogramma’s Nitraatrichtlijn bijvoorbeeld.“ Ze wees erop dat de Commissie een zogeheten infractieprocedure tegen Duitsland is begonnen, omdat dat land ook niet aan de Europese eisen voldoet.
„Je ziet dat de Commissie ook in andere landen een weg creëert om aanvullende maatregelen te laten nemen“, zegt ze, „of dat nu via derogatie is of via een infractieprocedure bij nitraat, of op een andere manier. Het wordt nu strakker gezet omdat we nu echt resultaten moeten gaan boeken op de waterkwaliteit.“
Gebiedsgerichte aanpak gaat door
Het verlies van de derogatie heeft geen gevolgen voor het tempo van de gebiedsgerichte aanpak, stelt de minister. De derogatiebeschikking geeft volgens haar kaders aan waarbinnen boeren hun toekomst kunnen plannen. „De beschikking geeft wel duidelijkheid“, zei ze. „Het is niet de duidelijkheid in de richting die de boer wil, maar het geeft wel de grenzen aan.“
Ze erkende daarbij dat de beschikking ook onzekerheden brengt. Onzekerheid over welke gebieden worden aangewezen als ‘verontreinigd’, onzekerheid over de hoogte van de transitievergoeding, en meer. „Maar we proberen om die onzekerheden zo snel mogelijk weg te nemen“, vertelde ze.
Ze noemde daarbij ook de breedte van de bufferstroken, en hoe dat boeren betreft die nu al ingezaaid hebben. „We willen zeker kijken hoeveel ruimte we hen daar nog kunnen geven.“
