Klein aanbod van SPF-biggen

Het is nogal een omschakeling, van conventioneel naar SPF-bedrijf. Om die hoge gezondheidsstatus te verkrijgen en alle ziektekiemen uit te bannen, moet het bedrijf helemaal leegdraaien en opnieuw bevolken. Een kostbare operatie voor een vleesvarkenshouder.

Wie hiertoe overgaat, zal eerst flink moeten rekenen of het wel uitkan. Bij nieuwbouw ligt het dan ook meer voor de hand. „Een nieuw bedrijf moet je SPF opstarten”, vindt Gert van Beek. „Ik kan geen reden bedenken waarom je dat niet doet.”

Vooral gesloten bedrijven
Van Beek was tot januari 2006 bedrijfsleider van de Waiboerhoeve in Lelystad. Nu produceert hij vanuit deze locatie fokgelten voor eigen rekening. Alles SPF. De vraag naar SPF-biggen is groot, weet Van Beek. „Ze halen de dieren zelfs uit Denemarken.” Dat er nog maar weinig SPF-biggen worden verhandeld, ligt volgens Van Beek aan de situatie bij de vermeerderaars. „Het zijn vooral gesloten bedrijven die met SPF-dieren werken. Er worden maar weinig SPF-biggen verkocht.”

De meerprijs die vleesvarkenshouders voor SPF-biggen moeten betalen, is moeilijk te duiden. „Bij gewone biggen schommelen de toeslagen al enorm, tussen de 1 en de 12 euro”, weet Van Beek. „Meestal maken vleesvarkenshouders en fokkers wel vaste afspraken, maar er is niet zoiets als een SPF-prijs.”

Vanwege de veelheid aan toeslagen is het inderdaad lastig te zeggen welke toeslag er naar het SPF is toe te rekenen, erkent ook Izak Vermeij, onderzoeker bij ASG. „De ene big doet het beter dan de andere. Daarom gelden er verschillende prijzen. Ook voor niet SPF-biggen.” De situatie in de markt bepaalt of de vleesvarkenshouder bereid is die meerprijs te betalen. Voor SPF-biggen hanteert hij een meerprijs van gemiddeld 3 tot 5 euro per big.

Uit een onderzoek dat hij enkele jaren gelden deed, blijkt dat varkenshouders die meerprijs niet altijd terugverdienen. „Het is zaak dat de hygiëne op en top in orde is”, zegt hij. „De ondernemer moet zorgen dat er geen ziektekiemen binnenkomen. Natuurlijk vergt dat extra investeringen. Al valt het bij een nieuwbouw allemaal best mee.”

Afsluiten voor ziektekiemen
Vermeij somt de voorwaarden nog maar eens op: Van belang is in elk geval een strikte scheiding tussen de ‘schone’ en de ‘vuile weg’. Er moet een douchegelegenheid zijn. Rond het bedrijf hoort een degelijk hekwerk met poort, zodat niet iedereen zomaar het erf oprijdt. En een extra afleverplaats is aan te bevelen. Evenals een opslagruimte om grotere spullen die niet in de UV-ontsmettingskist passen, bijvoorbeeld zakgoed, 48 uur op te slaan. Na die tijd zijn de meeste ziektekiemen verdwenen.

De varkenshouder die dat alles goed in de vingers heeft, profiteert van minder uitval en betere bedrijfsresultaten vanwege de hogere gezondheidsstatus. En natuurlijk van lagere dierenartskosten. „En de dieren gaan veel efficiënter met voer om”, weet Gert van Beek. „Ook niet onbelangrijk met de huidige voerkosten.” Volgens de fokker kan een vleesvarkenshouder dankzij SPF een saldo halen van 80 tot 90 euro halen, in plaats van 70.

Profijt van SPF-biggen
Van Beek levert SPF-gelten aan vermeerderaars. De restanten verkoopt hij aan vleesvarkenshouders zoals Ronald van Rooij in Ell. Deze varkenshouder werkt nog maar twee rondes met SPF-biggen, maar denkt er wel al profijt van te hebben. Hij vindt het best dat vermeerderaars de kosten voor de hogere status doorberekenen als hij die meerkosten maar terug kan verdienen. „En dat moet je wel waar zien te maken”, zegt hij.

De gezondheidssituatie op het bedrijf ligt niet alleen aan de ondernemer en de hygiënische situatie van het bedrijf, maar ook aan de omgeving. „Het maakt nogal verschil of je in een varkensdicht gebied zit of niet. Dat mag je zeker niet uitvlakken.”

Dat er nog maar weinig vleesvarkenshouders met SPF-uitgangsmateriaal beginnen heeft volgens hem vooral met de fokkerij en de vermeerdering te maken. „De fokkerij is vooral gebaseerd op de omvang en de verkoopprijs. De gezondheid komt niet op de eerste plaats.”