Frankrijk wil terug naar gangbaar varkensvlees

Bij zijn aantreden in 2017 pleitte de Franse president Emmanuel Macron voor het upgraden van de Franse veehouderij. „De Franse veehouders moesten stoppen met de productie van pluimvee of varkensvlees, die niet meer overeenkomen met onze smaak, met onze behoeften", zei Macron destijds. Een grote groep Fransen reageerde hier destijds enthousiast op.

Ondertussen wijzigde de situatie in Frankrijk drastisch: De gele hesjes-protesten maakten duidelijk dat de gewone Fransen maar net in hun basisbehoeften kunnen voorzien. De coronacrisis en de oorlog in Oekraïne joegen de inflatie en met name de voedselprijzen enorm omhoog. Macron was druk met andere zaken. Zo zette hij alle zeilen bij om zijn nieuwe pensioenregeling door te voeren waardoor Frankrijk langer moet werken.

Mogelijk is het daarom dat er al tijden sprake is van radiostilte vanuit het Elysée over de upgrading van de Franse landbouw. Dat leidt namelijk tot nog hogere uitgaven voor de dagelijkse boodschappen. De woorden die nu rondzingen zijn 'voedselsoevereiniteit' en verminderen van de afhankelijkheid van import.

Onderkant van de markt

„We moeten kunnen zeggen dat we aan de onderkant van de markt moeten werken." Dat betoonde de Franse landbouwminister Marc Fesneau vorige week tijdens de Franse veehouderij vakbeurs Space in Bretagne, meldt Foodlog.nl. Met andere woorden: Frans vlees, melk en eieren moeten betaalbaar zijn en blijven voor de gewone Fransman. En dat betekent: zo goedkoop mogelijk produceren en importen buiten de deur houden. Uit Oekraïne komt heel betaalbare gangbare kip, maar Frankrijk wil zijn eigen kip. Frankrijk was vroeger zelfvoorzienend met kip; inmiddels wordt de helft van de consumptie geïmporteerd.

Vóór de oorlog in Oekraïne waren er legio biologische en diervriendelijke initiatieven en productlanceringen. Franse boeren gingen minder dieren per vierkante meter houden, stapten af van kooien voor leghennen, kraamhokken voor zeugen en gingen over op meer weidegang voor koeien. Maar door de inflatie – vorige maand nog 11,1 procent ten opzichte van een jaar eerder – kiezen de Fransen voor lagere prijzen en kopen ze minder biologische producten. De verkoop van biologische producten voor thuisconsumptie daalde in 2022 met bijna 600 miljoen euro, volgens Franse media. Nog slechts 30 procent van de Fransen kan het zich veroorloven meer te betalen voor milieu- en diervriendelijke kwaliteit.

Radicale ommekeer

De boodschap van Fesneau bleek niet aan dovemansoren gericht. Bretonse boeren reageerden enthousiast. Bretagne is de belangrijkste regio voor de intensieve veehouderij, en produceert meer dan één op de twee Franse varkens en één op de drie kippen. Frankrijk als geheel is momenteel de grootste rundvleesproducent van de EU, de tweede voor melk en de derde voor varkensvlees. Het land is een grote eierproducent, ook al is de productie gedaald als gevolg van de vogelgriep.

„We willen de standaardproductie weer terugwinnen", zei Gilles Huttepain, directeur van de grootste Franse pluimveeproducent LDC (onder meer Le Gaulois, Maître Coq, Poulets de Loué) en vicevoorzitter van de pluimveebranchevereniging Anvol, dan ook. Dat betekent concurrerend blijven, gericht op volumes in plaats van niches, om schaalvoordelen te behalen en betaalbaar te blijven. Het klinkt als een forse draai ten opzichte van de eerdere trend om de milieu- en dierenwelzijnskwaliteit te waarborgen.

Prijs belangrijkste

Het is een radicale ommekeer die is ingegeven door de harde realiteit. „Ons probleem is dat de vraag van de consument draait om prijs, prijs en nog eens prijs," beaamt Anne Richard, directeur van de branchevereniging voor varkensvlees Inaporc. En dan is de Bretonse varkensvleessector misschien niet eens zo slecht gepositioneerd, juist doordat we zijn blijven vasthouden aan het intensieve systeem. Minder dan 1 procent van het Franse varkensvlees is biologisch, meldt Foodlog.nl. „Misschien was de weerstand die toen ontstond niet belachelijk. Mensen die in biologisch hebben geïnvesteerd, zitten nu vast," voegt ze toe.

Veel politici in Nederland roeptoeteren al jaren dat de Nederlandse veehouderij moet ‘verduurzamen’ en dat er een transitie moet plaatsvinden. Belangenbehartigers waarschuwden meermaals dat veel consumenten de prijs van voeding het belangrijkste vinden en dat de omslag van de veehouderij vooral markt gedreven moet zijn en niet door de politiek moet worden opgelegd. De consument moet de meerprijs voor duurdere landbouwproducten namelijk wel willen betalen. De nieuwste ontwikkelingen in Frankrijk geven de Nederlandse belangenbehartigers volkomen gelijk.